Μπορεί η έρευνα και καινοτομία να δώσει λύσεις για τη καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη και τη μείωση της ρύπανσης στις πόλεις; Η απάντηση δεν φαίνεται να βρίσκεται πολύ μακριά αφού ο στόχος αυτός φαίνεται να έχει μπει για τα καλά στην ατζέντα των ευρωπαϊκών χωρών αλλά και της Κύπρου ειδικότερα. Μάλιστα όπως δήλωσε σε συνέντευξή του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Επικεφαλής Επιστήμονας Έρευνας και Καινοτομίας Νικόλας Μαστρογιαννόπουλος, οι εξελίξεις βρίσκονται ήδη στα σκαριά.
Οι «Έξυπνες και Πράσινες πόλεις», είναι το κύριο θέμα της φετινής βραδιάς του Ερευνητή (European Researcher’s Night) μια εκδήλωσης η οποία διοργανώνεται για 14η χρονιά στην Κύπρο, ωστόσο λόγω των δεδομένων της πανδημίας, φέτος θα διεξαχθεί εξολοκλήρου διαδικτυακά. Η εκδήλωση διοργανώνεται ταυτόχρονα σε 350 πόλεις της Ευρώπης.
Όπως ανέφερε στο ΚΥΠΕ ο κ. Μαστρογιαννόπουλος, φέτος υπάρχει έντονο το πνεύμα της πράσινης ανάπτυξης, των πράσινων και έξυπνων πόλεων κάτι που αποτελεί μια σημαντική ευρωπαϊκή πρωτοβουλία.
Μόλις πρόσφατα το Υπουργικό Συμβούλιο έχει εγκρίνει και το σχετικό Εθνικό Πλαίσιο, εξέλιξη, η οποία όπως είπε ο κ. Μαστρογιαννόπουλος, σημαίνει πως το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής θα ετοιμάσει ένα πλάνο για συντονισμό των προσπαθειών υπό την εποπτεία του, ώστε να δημιουργηθεί μια ενιαία πλατφόρμα που να εξυπηρετεί τον πολίτη μέσα από διάφορες τεχνολογίες. Όπως είπε, οι τεχνολογίες αυτές θα τον βοηθήσουν να διακινείται πιο εύκολα μέσα στην πόλη, θα συμβάλουν στην μείωση της ρύπανσης, θα δημιουργήσουν τα «έξυπνα πάρκινγκ» κ.α. Ο Επικεφαλής Επιστήμονας εξέφρασε την ελπίδα ότι σύντομα όλα αυτά θα εφαρμοστούν σε ολόκληρή της Κύπρο με την έντονη πρωτοβουλία των δήμων.
Πρόσθεσε ότι αρκετοί δήμοι έχουν ήδη εφαρμόσει κάποιες τεχνολογίες και τώρα αυτό θα πρέπει να γίνει συντονισμένα, ώστε να εφαρμοστούν κι άλλες τεχνολογίες που θα εξυπηρετούν τον πολίτη καθώς κινείται μέσα στην πόλη, αλλά και για να έρθει η χώρα πιο κοντά στην τεχνολογία και την ανάπτυξη που παρουσιάζεται στην Ευρώπη και στον κόσμο.
Βήματα προόδου στην ανάπτυξη κουλτούρας έρευνας και καινοτομίας
Ο κ. Μαστρογιαννόπουλος ανέφερε ότι δράσεις όπως το European Researcher’s Night, αλλά και η καθιέρωση διαγωνισμών και βραβείων με σκοπό να προωθήσουν την κουλτούρα έρευνας και την καινοτομία στην Κύπρο, συνέβαλαν σημαντικά τα τελευταία χρόνια στην ανάπτυξη κουλτούρας έρευνας και καινοτομίας στην Κύπρο.
Παράλληλα, όπως είπε, τα εθνικά χρηματοδοτικά προγράμματα κυρίως μέσω του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ) χρηματοδοτούν ερευνητές από πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, καινοτόμες επιχειρήσεις ώστε να προωθηθούν νέες τεχνολογίες και καινοτόμες λύσεις που θα στηρίξουν την οικονομία και την κοινωνία.
Το ΙδΕΚ όπως ανέφερε έχει στο πλαίσιο του προγράμματος RESTART χρηματοδοτήσει ερευνητικά προγράμματα με πέραν των 130 εκ ευρώ συνολικά σε διάφορους τομείς όπως η τεχνολογία, η ιατρική, το περιβάλλον. Πρόσθεσε ότι μέσα από το ευρωπαϊκό πλαίσιο χρηματοδοτήσεων Horizon Europe οι εξαιρετικοί Κύπριοι ερευνητές, επιστήμονες και καινοτόμες επιχειρήσεις έχουν αντλήσει πέρα των 260 εκ ευρώ. Αυτό όπως είπε, συνεπάγεται και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας κυρίως για νεαρούς επιστήμονες, νεαρούς ερευνητές, καινοτόμους επιχειρηματίες, οι οποίες είναι πέραν των 500 από εθνικά προγράμματα και πολύ περισσότερες ακόμα από τα ευρωπαϊκά προγράμματα.
Είπε επίσης ότι αντλήθηκε χρηματοδότηση για τη δημιουργία έξι Κέντρων Αριστείας στα οποία απασχολούνται αρκετοί νέοι επιστήμονες.
«Με αυτό τον τρόπο κρατάμε τους επιστήμονες μας στη χώρα μας, που είναι η εθνική μας επένδυση. Ξεκινούμε από τη δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια εκπαίδευση για να δημιουργήσουμε αυτούς τους επιστήμονες και τη γνώση την οποία θα φέρουν πίσω στη χώρα τους και έτσι παραμένουν εδώ για να δημιουργήσουν επιστημονική γνώση, τεχνολογία και καινοτομία, που είναι πολύ σημαντική σήμερα ιδιαίτερα με τις προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε», ανέφερε.
Στόχος μας πρόσθεσε, είναι η γνώση να μετουσιωθεί σε πραγματικό αντίκτυπο στην κοινωνία και την οικονομία. Σημείωσε επίσης ότι θα πρέπει να συνεχιστεί η χρηματοδότηση αυτών των προσπαθειών.
«Δεν μπορεί να χρηματοδοτούμε ένα ερευνητικό έργο και να μην υπάρχει συνέχεια», ανέφερε. Τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουν οι επιστήμονες της Κύπρου να εργάζονται στους τομείς που έχουν σπουδάσει και έχουν αφιερώσει πολλά χρόνια.
Σημαντική όπως ανέφερε είναι και η διασύνδεση της έρευνας που παράγεται από τα Πανεπιστήμια με τις επιχειρήσεις ώστε να εξευρεθούν νέα προϊόντα. Είπε επίσης ότι υπήρξαν πολλά παράδειγματα μέσα στην πανδημία που οι τεχνολογίες που δημιουργήθηκαν είτε από τη συνεργασία με τη βιομηχανία, είτε μέσα από τα ερευνητικά κέντρα είχαν σοβαρό αντίκτυπο, όπως το πρόγραμμα «Ιχνηλάτης» που χρησιμοποιεί η Κυβέρνηση για να παρακολουθεί τα περιστατικά covid-19 και να διαμορφώνει ανάλογα τις πολιτικές της.
Νέες θέσεις εργασίας μέσα από νεοφυείς και καινοτόμες επιχειρήσεις
Ο Επικεφαλής Επιστήμονας ανέφερε ότι εν μέσω πανδημίας το ΙδΕΚ ανακοίνωσε τα προγράμματα καινοτομίας «PRE-SEED», «SEED» και «INNOVATE», που είναι προγράμματα στήριξης νεοφυών και καινοτόμων επιχειρήσεων.
Σημείωσε ότι ο δεύτερος κύκλος αυτής της ανταγωνιστικής διαδικασίας έχει κλείσει και έχουν χρηματοδοτηθεί 84 υφιστάμενες επιχειρήσεις και 41 νέες με ένα ποσό 22,4 εκατ ευρώ.
«Έχουν δημιουργηθεί νέες θέσεις εργασίας, την ώρα που εν μέσω πανδημίας γίνεται το αντίθετο, επιχειρήσεις δυσκολεύονται και κλείνουν, ενώ μέσα από αυτή την προσπάθεια δημιουργούνται και θέσεις εργασίας και επιχειρήσεις, που ευελπιστούμε ότι θα παράγουν πολλά στο μέλλον μέσα από τις προσπάθειές τους και την επιστημονική τους αριστεία», ανέφερε.
Ο κ. Μαστρογιαννόπουλος είπε επίσης ότι μεταφέρθηκε ένας προϋπολογισμός ύψους 1 εκ. ευρώ από τα Εθνικά Κονδύλια για να προωθηθούν προσπάθειες που έχουν να κάνουν με εξεύρεση άμεσων λύσεων εναντίον της πανδημίας.
Μερικές από αυτές τις προσπάθειες έχουν προχωρήσει ήδη, όπως είπε, ενώ για άλλες εξέφρασε την ελπίδα ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα παραγάγουν σημαντικά ευρήματα και θα έχουν ένα μεγάλο αντίκτυπο στην προσπάθεια εναντίον της πανδημίας.
Διαδικτυακά η βραδιά του Ερευνητή 2020 (European Researcher’s Night)
Αναφορικά με την εκδήλωση European Researcher’s Night, ο κ. Μαστρογιαννόπουλος είπε ότι πρόκειται για μια βραδιά που είναι γιορτή για την έρευνα και την καινοτομία.
«Κάθε χρόνο στον τόπο μας πολλαπλασιάζονται τα ερευνητικά προγράμματα και επιτεύγματα και είναι πολύ σημαντικό να τα επικοινωνήσουμε σωστά», ανέφερε.
Όπως είπε, η εκδήλωση η οποία διοργανώνεται από το ΙδΕΚ για 14η συνεχή φορά, απευθύνεται σε όλους και όλες ανεξαιρέτως.
Έχουν προσκληθεί να συμμετέχουν όλα τα σχολεία στην Κύπρο, φορείς, οργανώσεις και άτομα εντός και εκτός του οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας, ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι φέτος θα λειτουργήσει ψηφιακός εκθεσιακός χώρος με περισσότερα από 70 περίπτερα τα οποία οι συμμετέχοντες μπορούν να επισκεφθούν από το πρωί μέχρι και τα μεσάνυκτα και να μάθουν περισσότερα για την έρευνα στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, δεκάδες ερευνητές και ερευνήτριες από ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και κέντρα αριστείας, καινοτόμες επιχειρήσεις, το Υπουργείο Άμυνας και μη κυβερνητικές οργανώσεις, θα δώσουν δυναμικά το παρών τους και θα παρουσιάσουν τις δράσεις και τα επιτεύγματά τους.
Σημείωσε επίσης ότι έχει ετοιμαστεί ένα πλούσιο διαδικτυακό πρόγραμμα, το οποίο περιλαμβάνει ενδιαφέρουσες δραστηριότητες στις οποίες μπορεί να συμμετέχει το ευρύ κοινό, ζωντανές συζητήσεις και συνεντεύξεις, βραβεύσεις και άλλα.
Όπως ανέφερε στόχος είναι να φτάσει σε όλους το μήνυμα ότι η έρευνα και η καινοτομία είναι σημαντική και μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά για την αντιμετώπιση κοινωνικών και άλλων προκλήσεων.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να κάνουν εγγραφή στο www.research.org.cy