Όλοι οι γορίλες, οι χιμπατζήδες και τα μπονόμπο βρίσκονται ήδη σε κίνδυνο. Αλλά ένας συνδυασμός της κλιματικής κρίσης, της καταστροφής των «παρθένων» περιοχών λόγω ανθρώπινης δραστηριότητας οδηγεί σε μείωση του εύρους τους έως το 2050, ανέφεραν οι επιστήμονες. Το μισό της συνολικής έκτασης θα «χαθεί» από εθνικά πάρκα και άλλες προστατευόμενες περιοχές.
Ορισμένες νέες περιοχές θα γίνουν κλιματικά κατάλληλες για τους πιθήκους, αλλά οι ερευνητές αμφιβάλλουν αν θα είναι σε θέση να μεταναστεύσουν σε αυτές τις περιοχές εγκαίρως. Η εκτιμώμενη απώλεια εύρους είναι καταστροφική και οι σημερινές περιοχές στην Κεντρική και Δυτική Αφρική είναι ήδη πολύ μικρότερες από ό, τι στο παρελθόν.
«Είναι μια απίστευτη καταστροφή για πολλούς από τους στενότερους γενετικούς συγγενείς μας, πολλοί από τους οποίους είναι εμβληματικά είδη», δήλωσε η Joana Carvalho, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ John Moores στο Ηνωμένο Βασίλειο, που ηγήθηκε της μελέτης. «Εάν προσθέσουμε την κλιματική αλλαγή στις τρέχουσες αιτίες απώλειας εδάφους, η εικόνα φαίνεται καταστροφική». πρόσθεσε.
Η ανάλυση χρησιμοποίησε στοιχεία από τη βάση δεδομένων των πιθήκων της Διεθνούς Ένωσης για τη διατήρηση της φύσης σχετικά με τους πληθυσμούς των ειδών, τις απειλές και τη δράση στον τομέα της προστασίας εκτάσεων σε εκατοντάδες τόπους πάνω από 20 χρόνια.
Στη συνέχεια δημιούργησε συνδυαστικά μοντέλα με τις μελλοντικές επιπτώσεις της παγκόσμιας υπεθέρμανσης, της καταστροφής του περιβάλλοντος, των ζώων και της αύξησης του ανθρώπινου πληθυσμού.
Μπορεί να υπάρχουν αβεβαιότητες στα δεδομένα και στα αποτελέσματα του μοντέλου, παραδέχεται η Carvalho, «αλλά θα υπάρξει αλλαγή και όχι προς το καλύτερο. Ακόμα και τα εδαφικά εύρη, που βλέπουμε αυτήν τη στιγμή είναι πολύ μικρότερα από ό,τι ήταν στον παρελθόν». Τα περισσότερα μεγάλα είδη πιθήκων προτιμούν τους οικότοπους των πεδινών περιοχών, αλλά η κλιματική κρίση θα κάνει μερικά πεδινά περιβάλλοντα πιο ζεστά, ξηρότερα και πολύ λιγότερο κατάλληλα.
Τα υψίπεδα θα γίνουν πιο ελκυστικά, δεδομένου ότι οι πίθηκοι μπορούν να φτάσουν εκεί.
«Καθώς η κλιματική αλλαγή αναγκάζει τους διαφορετικούς τύπους βλάστησης να μετατοπίζονται ουσιαστικά προς τα πάνω, αυτό σημαίνει ότι όλα τα ζώα, όχι μόνο οι μεγάλοι πίθηκοι, που εξαρτώνται από συγκεκριμένους τύπους οικοτόπων θα αναγκαστούν να κινηθούν σε μεγαλύτερα υψόμετρα ή να εξαφανιστούν τοπικά», δήλωσε η Fiona Maisels, της εταιρείας διατήρησης άγριας ζωής και μέλος της ερευνητικής ομάδας.
«Αλλά δεδομένου ότι οι λόφοι είναι χαμηλοί, πολλά είδη δεν θα είναι σε θέση να πάνε ψηλότερα, και τεράστιος αριθμός ζώων και φυτών απλώς θα εξαφανιστούν» πρόσθεσε.
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Diversity and Distribution, πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες από σχεδόν 50 πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα και οργανισμούς διατήρησης των ειδών. Ανέλυσε δύο σενάρια, ένα όπου αναλαμβάνεται δράση για τον περιορισμό της κλιματικής κρίσης, της απώλειας ενδιαιτημάτων και της αύξησης του ανθρώπινου πληθυσμού, και ένα όπου λαμβάνονται ελάχιστα μέτρα.
Ωστόσο, οι ερευνητές βρήκαν σχετικά μικρή διαφορά στις προβλεπόμενες απώλειες εύρους, με 85% απώλεια το 2050 στο πρώτο σενάριο και 94% στο δεύτερο. «Αυτό που προβλέπεται είναι πραγματικά κακό», δήλωσε η Carvalho.
Ορισμένες νέες περιοχές θα καταστούν κατάλληλες για τους μεγάλους πιθήκους καθώς αλλάζει το κλίμα, αλλά τα ζώα δεν είναι καλά προετοιμασμένα για να μεταναστεύσουν, επειδή αναπαράγονται αργά και έχουν χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού και συγκεκριμένες διατροφικές συνήθειες. «Το χρονικό πλαίσιο των 30 ετών (έως το 2050) δεν είναι αρκετό» πρόσθεσε η Carvalho.
Ωστόσο, θα μπορούσε να συμβεί κάποια μετανάστευση και μια βασική δράση για την αποτροπή ορισμένων απωλειών εύρους. Μεταξύ αυτών η διασύνδεση μεταξύ των τόπων όπου ζουν οι πίθηκοι ή η δημιουργία νέων προστατευόμενων περιοχών.
