Εισήγηση για κατοχύρωση της κυπριακής πατάτας ως Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης

Ο Υπουργός Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος κ. Κώστας Καδής προέβη σήμερα 16 Ιουνίου 2020 σε δηλώσεις απαντώντας σε ερωτήσεις στην εκπομπή “Πρωινό Δρομολόγιο”

Ερώτηση: Τι συμβαίνει με τη δυσοσμία στη Λευκωσία;

Απάντηση: Χθες οι επιθεωρητές του Τμήματος Περιβάλλοντος επισκέφθηκαν διάφορες περιοχές, στην προσπάθειά τους να εντοπίσουν από πού μπορεί να προέρχεται η δυσοσμία. Δεν εντόπισαν κάτι που να δικαιολογεί τέτοιου είδους δυσοσμία. Γι’ αυτό, διερευνώνται και άλλα ενδεχόμενα. Υπάρχει συνεργασία και με τα Ηνωμένα Έθνη, για να δούμε αν είναι κάτι που προέρχεται από τη Νεκρή Ζώνη ή από τα κατεχόμενα. Σε κάθε περίπτωση, το διερευνούμε. Γνωρίζουμε ότι σε κάποιες κτηνοτροφικές μονάδες υπάρχει ένα πρόβλημα που σταδιακά αντιμετωπίζεται. Η κατάσταση έχει βελτιωθεί κάπως. Δεν δικαιολογείται όμως η οχληρία που παρατηρήθηκε σε ολόκληρη τη Λευκωσία (μέχρι και το Καϊμακλί), να προέρχεται  από τις μονάδες που βρίσκονται στην Κοκκινοτριμιθιά. Επίσης, όπως με έχουν ενημερώσει, οι οσμές δεν έδειχναν να είναι από κτηνοτροφικά απόβλητα. Περισσότερο φαίνεται να είναι από βοθρολύματα. Γι’ αυτό και προσπαθούμε να δούμε πού ακριβώς βρίσκεται το πρόβλημα. Υπάρχουν 2-3 ενδεχόμενα που διερευνώνται από το Τμήμα Περιβάλλοντος. Δεν βρέθηκε όμως κάτι σε περιοχές που συχνά είχαν πρόβλημα. Αυτό που διερευνάται τώρα είναι άλλες πιθανές αιτίες, οι οποίες ενδεχομένως να συνδέονται και με την Πράσινη Γραμμή και τα κατεχόμενα.

Ερώτηση: Έχει τεθεί και ζήτημα ποιότητας του αέρα;

Απάντηση: Δεν υπάρχει τέτοιο ζήτημα αυτή τη στιγμή. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει να κινητοποιηθεί το Τμήμα Εργασίας.

Ερώτηση: Λόγω της μείωσης του τουρισμού, μεγάλο μέρος των αγροτικών προϊόντων έχουν μείνει αδιάθετα. Τι θα γίνει σε αυτή την περίπτωση;

Απάντηση: Είναι γεγονός ότι ο γεωργικός τομέας δεν έμεινε ανεπηρέαστος από τα μέτρα που λήφθηκαν για την πανδημία. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το ότι μέχρι σήμερα ο τουριστικός τομέας είναι ανενεργός, με κλειστά τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια. Δεν υπάρχει συνεπώς διάθεση των αγροτικών προϊόντων στον τομέα αυτό, που ήταν και ο βασικός αποδέκτης τους. Έτσι, παρατηρείται μια περίσσεια αγροτικών προϊόντων που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των τιμών τους, διότι υπάρχει μεγάλη προσφορά και μικρή ζήτηση.

Έχουμε στηρίξει τους αγρότες για να διαχειριστούν αυτή την περίσσεια. Αύριο θα πάνε και κάποια επιπρόσθετα μέτρα στο Υπουργικό Συμβούλιο.  Ορισμένα αφορούν ειδικά το καρπούζι, αλλά θα έρθουν κι άλλα. Yπενθυμίζω ότι με δύο πακέτα στήριξης δώσαμε στήριξη σε αγρότες που έχουν ήδη επηρεαστεί από την πανδημία. Πέρα από το νερό, που δόθηκε οριζόντια σε όλους τους αγρότες, στηρίχθηκαν πατατοκαλλιεργητές, εσπεριδοκαλλιεργητές, λαχανοπαραγωγοί, ανθοκαλλιεργητες, φυτωριούχοι, αιγοπροβατοτρόφοι και παραγωγοί που διέθεταν τα προϊόντα τους στις λαϊκές αγορές. Είναι οι κατηγορίες των αγροτών που έχουν πληγεί περισσότερο λόγω της μη διάθεσης των προϊόντων τους. Βέβαια, η υλοποίηση της στήριξης αυτή θα γίνει μέσα στο επόμενο δίμηνο. Το λέω διότι κάποιοι μπορεί να πουν ότι δεν έχουν πάρει ακόμα κάτι. Η στήριξη έρχεται μέσω σχεδίων που πρέπει να περάσουν και από τον Έφορο Κρατικών Ενισχύσεων και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με συνοπτικές διαδικασίες. Αυτό ήδη γίνεται. Επειδή πρόκειται για νέα σχέδια, αυτή η στήριξη θα δοθεί μέχρι το Σεπτέμβριο.

Όσον αφορά ειδικά το καρπούζι, έγιναν κάποιες εξαγωγές στο εξωτερικό, κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο, για να διατηρηθούν οι τιμές στην Κύπρο πιο ψηλά. Οι αγρότες γνώριζαν ότι θα πάρουν κάποια στήριξη για να ολοκληρώσουν τις καλλιέργειές τους. Χθες που μιλήσαμε, φάνηκε ότι αυτό βοήθησε πολύ τον τομέα στην περιοχή.

Ερώτηση: Αν όντως οι τιμές έχουν πέσει (π.χ. στα καρπούζια) λόγω της έλλειψης τουρισμού, γιατί δεν έχουν μειωθεί οι τιμές σε ντομάτες και αγγουράκια;

Απάντηση: Αυτό είναι μια ευρύτερη συζήτηση για το τι ρόλο παίζουν και οι μεσάζοντες και τι παίρνει ο παραγωγός. Δεν θα έλεγα ότι οι τιμές στην αγορά είναι ιδιαίτερα ψηλές, είναι συνηθισμένες. Ενδεχομένως να υπάρχει μεγαλύτερο κέρδος από την πλευρά των μεσαζόντων. Από τα στοιχεία που έχουμε, φαίνεται ότι οι περισσότεροι αγρότες έχουν μειώσει και τις φυτείες τους. Ειδικά για τις θερινές καλλιέργειες, όταν πια γνώριζαν για την πανδημία και τα μέτρα που είχαν ληφθεί για αντιμετώπισή της και ότι ήταν πολύ πιθανό να υπάρξει μειωμένη ζήτηση, προσάρμοσαν τις φυτείες τους ώστε να μην υπάρχει μεγάλη περίσσεια. Βάσει στοιχείων, εκτιμάται ότι η μείωση κυμαίνεται γύρω στο 60% των όσων φύτευαν συνήθως οι παραγωγοί μας αυτή την περίοδο.

Ερώτηση: Υποθέτω δεν έρχονται προϊόντα που διακινούνται με τον κανονισμό της Πράσινης Γραμμής, σωστά;

Απάντηση: Τώρα που τα οδοφράγματα είναι κλειστά και αντιλαμβάνεστε ότι δεν υπάρχει διακίνηση. Έφτασαν κοντά μας πληροφορίες για παράνομη διακίνηση.  Όποιος έχει στοιχεία τον παρακαλούμε να επικοινωνήσει μαζί μας για να μπορέσουμε να ελέγξουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Όταν ανοίξουν τα οδοφράγματα μπορεί να γίνεται διακίνηση προϊόντων αλλά αυτό είναι ένα απειροελάχιστο ποσοστό της συνολικής παραγωγής των γεωργικών προϊόντων στις ελεύθερες περιοχές που φτάνει μέσω των κατεχομένων. Μιλάμε για 0,5% περίπου.

Ερώτηση: Υπήρξαν καθόλου κρούσματα για πατάτες-μαϊμού από Ελλάδα;

Απάντηση: Τα στοιχεία για τα τελευταία κρούσματα, τα έδωσα στον ομόλογό μου Υπουργό στην Ελλάδα για διερεύνηση. Υπάρχει δέσμευση από την Ελληνική Κυβέρνηση ότι θα διερευνήσουν το θέμα εις βάθος. Δικοί μας παραγωγοί είπαν ότι αυτό το φαινόμενο έχει μειωθεί. Εντούτοις, υπάρχει το εδεχόμενο να υπάρξει εκ νέου έξαρση, οπότε και πάλι πρέπει να υπάρξει κινητοποίηση. Εμείς πάντως θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρξει κατοχύρωση της κυπριακής πατάτας ως Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης. Μέσα στην επόμενη περίοδο θα φτάσει στην Κύπρο κλιμάκιο από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το οποίο εξειδικεύεται στην ετοιμασία των φακέλων για την πιστοποίηση τέτοιων προϊόντων, και σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωργίας θα προχωρήσουμε στην υποβολή του σχετικού φακέλου. Εφόσον πιστοποιηθεί, θα είναι πάρα πολύ δύσκολο μετά να υπάρξει ένα τέτοιο φαινόμενο, διότι η κάθε αποστολή θα έχει τη σφραγίδα της ΕΕ.

Ερώτηση: Τι γίνεται με το χαλλούμι;

Απάντηση: Πρέπει να γίνει μια συνάντηση ανάμεσα σε εμένα και στους δύο αρμόδιους Επιτρόπους Γεωργίας και Υγείας της ΕΕ. Όπως αντιλαμβάνεστε, η Επίτροπος Υγείας αυτή την περίοδο ήταν απασχολημένη με τα θέματα του κορωνοϊού και ήταν πάρα πολύ δύσκολο να ζητήσω μια τέτοια συνάντηση. Τώρα που βγαίνουμε από την κρίση άρχισαν και πάλι οι διαδικασίες για να καθοριστεί αυτή η συνάντηση, που ελπίζουμε να δώσει διέξοδο στο θέμα αυτό.

Ερώτηση: Υπάρχει κάτι τελευταίο που θα θέλατε να μας πείτε;

Απάντηση: Θα ήθελα να μεταφέρω στους αγρότες μας ότι προσπαθουμε συνεχώς να παρατηρούμε τι συμβαίνει, να βλέπουμε τα ιδιαίτερα προβλήματα της κάθε περιοχής. Ξεκινήσαμε αυτές τις μέρες μια περιοδεία και θα πάμε σε ολόκληρη την Κύπρο και στο μέτρο των δυνατοτήτων μας θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τους βοηθήσουμε αυτή τη δύσκολη περίοδο, ώστε να παραμείνουν βιώσιμοι.