Η τελευταία αναφορά του Πτηνολογικού, για τη φθινοπωρινή παγίδευση πουλιών το 2019, παρουσιάζει περαιτέρω μείωση στις Βρετανικές Βάσεις, ενώ για πρώτη φορά δεν καταγράφηκε παγίδευση στο διαβόητο Κάβο Πύλα. Από την άλλη, οι εξελίξεις στην Κυπριακή Δημοκρατία συνεχίζουν να είναι απογοητευτικές, καθώς τα επίπεδα παγίδευσης έχουν αυξηθεί. Οι μεγάλοι παγιδευτές συνεχίζουν ανενόχλητοι σε μεγάλο βαθμό, ενώ το Κλιμάκιο Πάταξης Λαθροθηρίας της Αστυνομίας έχει κλείσει. Όμως, μέχρι πριν από μερικά χρόνια, η κατάσταση της παράνομης παγίδευσης ήταν ακριβώς η αντίστροφη μεταξύ Βρετανικών Βάσεων και Δημοκρατίας. Το παράδειγμα των Βρετανικών Βάσεων φανερώνει ότι το πρόβλημα παγίδευσης μπορεί να λυθεί, εφόσον υιοθετηθεί η σωστή προσέγγιση και επιβάλλεται αποτελεσματικά ο νόμος. Ωστόσο, το παράδειγμα της Δημοκρατίας δείχνει πόσο εύκολα μπορεί να χαθεί έδαφος.
Ο Πτηνολογικός παρακολουθεί στενά το πρόβλημα παγίδευσης πουλιών εδώ και δύο δεκαετίες σχεδόν, χάρη στο πρόγραμμα συστηματικής παρακολούθησης που υλοποιεί. Η ανάλυση των δεδομένων πεδίου για το φθινόπωρο 2019 έδειξε 89% μείωση στα επίπεδα παγίδευσης με δίχτυα στην περιοχή της έρευνας (σε σύγκριση με το 2002). Αυτή η θετική εξέλιξη οφείλεται κυρίως στην πρόοδο που επιτεύχθηκε στις Βρετανικές Βάσεις στη Δεκέλεια τα τελευταία τρία χρόνια, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά τα πολύ υψηλά επίπεδα παγίδευσης στην περιοχή. Η στενή συνεργασία μεταξύ της Αστυνομίας των Βάσεων και περιβαλλοντικών ΜΚΟ, η κρυφή παρακολούθηση με τη βοήθεια της RSPB (BirdLife στο Ηνωμένο Βασίλειο) καθώς και μια σειρά αποτρεπτικών μέτρων κατά της παγίδευσης απέδωσαν καρπούς εντός των Βρετανικών Βάσεων. Στην πραγματικότητα, το φθινόπωρο του 2019 ήταν επίσης η πρώτη φορά κατά την έρευνα πεδίου όπου δεν καταγράφηκε δραστηριότητα παγίδευσης στο Κάβο Πύλα, το οποίο παλαιότερα ήταν ένα από τα μεγαλύτερα «μαύρα σημεία» εντός των Βάσεων.
Ενώ τα επίπεδα παγίδευσης παραμένουν χαμηλά γενικά, οι εξελίξεις στη Δημοκρατία το περασμένο φθινόπωρο δεν ήταν ενθαρρυντικές. Η δραστηριότητα παγίδευσης αυξήθηκε το φθινόπωρο του 2019 για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στις περιοχές της Δημοκρατίας, υπονομεύοντας την πρόοδο που είχε επιτευχθεί μέχρι το 2017. Αυτή είναι μία ανησυχητική εξέλιξη που πιστεύουμε ότι σχετίζεται με τη μειωμένη δράση επιβολής του νόμου -ειδικά κατά μεγάλων οργανωμένων παγιδευτών- από το Κλιμάκιο Πάταξης Λαθροθηρίας της Αστυνομίας Κύπρου. Η εμπλοκή του Κλιμακίου κατά της παράνομης παγίδευσης είχε μειωθεί σημαντικά τα τελευταία 2 χρόνια, ενώ το τελευταίο «χτύπημα» ήρθε τον περασμένο Νοέμβριο, όταν η Αστυνομία Κύπρου αποφάσισε το κλείσιμο του Κλιμακίου με πρόφαση τα «πενιχρά αποτελέσματα» του. Ο Πτηνολογικός διαφωνεί με το κλείσιμο του Κλιμακίου, αφού η μονάδα αυτή έπαιζε καίριο ρόλο στην αντιμετώπιση μεγάλων οργανωμένων παγιδευτών, οι οποίοι συνεχίζουν τώρα τις επιχειρήσεις τους σχεδόν ανενόχλητοι.
Κατάσχεση αμπελοπουλλιών από παγιδευτές από την Αστυνομία των Βρετανικών Βάσεων © Guy Shorrock (RSPB)
Ο Πτηνολογικός αναγνωρίζει τα μέτρα που έχουν ληφθεί από την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας στη Δημοκρατία. Κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου 2019, η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας επέβαλε περισσότερα εξώδικα πρόστιμα για παράνομη παγίδευση πουλιών σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό έχει αναμφισβήτητα αποθαρρύνει αρκετούς παγιδευτές. Ωστόσο, ενδεικτικά νούμερα που παρείχε η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας δείχνουν ότι όσο υψηλότερο είναι το εξώδικο πρόστιμο, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να πληρωθεί. Ως αποτέλεσμα, οι παραβάτες οδηγούνται στα δικαστήρια για δίωξη, όπου συχνά λαμβάνουν πολύ χαμηλότερα πρόστιμα. Αυτό είναι ανησυχητικό, καθώς υπονομεύει τη βιωσιμότητα της εξώδικης ρύθμισης.
Ο Μάρτιν Χέλλικαρ, Διευθυντής του Πτηνολογικού, δήλωσε: «Είναι ενθαρρυντικό που βλέπουμε ένα «μαύρο σημείο» όπως το Κάβο Πύλα να μετατρέπεται σε ασφαλή περιοχή για τα πουλιά μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό αποτελεί απόδειξη της αποτελεσματικότητας της δράσης των Αρχών των Βρετανικών Βάσεων. Είναι καιρός οι αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας να υιοθετήσουν παρόμοια προσέγγιση, επαναφέροντας και ενισχύοντας για αρχή το Κλιμάκιο Πάταξης Λαθροθηρίας της Αστυνομίας Κύπρου για αποτελεσματικότερη επιβολή του νόμου κατά των μεγάλων, οργανωμένων παγιδευτών».
Η παγίδευση πουλιών με δίχτυα και ξόβεργα είναι μια καταστροφική και μη επιλεκτική πρακτική που επηρεάζει περισσότερα από 150 είδη πουλιών, κυρίως μεταναστευτικά. Η κύρια εποχή παγίδευσης είναι το φθινόπωρο, όταν οι παρανομούντες παγιδευτές στοχεύουν Αμπελοπούλλια Sylvia atricapilla τα οποία πουλούν παράνομα για κατανάλωση. Η απουσία επιβολής του νόμου κατά της παράνομης πώλησης παγιδευμένων πουλιών σε εστιατόρια και κατά μεγάλων, οργανωμένων παγιδευτών παραμένουν επίμονα προβλήματα, ιδιαίτερα στη Δημοκρατία.