Οι λιχουδιές για τα αγαπημένα μας κατοικίδια, τον σκύλο και τη γάτα, είναι… η χαρά της ζωής. Ωστόσο, πρέπει να δίνονται με φειδώ, γιατί είναι ένα από τα κύρια αίτια των παθήσεων που σχετίζονται με το σωματικό βάρος και μπορεί να «ακυρώσουν» τη θρεπτική αξία της κύριας τροφής.
«Η καλύτερη επιλογή για τη διατροφή του τετράποδου φίλου μας, όσον αφορά την κύρια τροφή του, είναι ένα «πλήρες και ισορροπημένο» προϊόν. Ανεξαρτήτως του είδους της, π.χ. κροκέτα, κονσέρβα, ωμή ή μαγειρευτή, ο λόγος που αναζητούμε την περιγραφή “πλήρης” στη συσκευασία, είναι διότι υποδηλώνει πως η τροφή είναι σχεδιασμένη, ώστε να καλύπτει καθημερινά τις ανάγκες του οργανισμού σε όλα τα θρεπτικά συστατικά, δηλαδή τα αμινοξέα, τα λιπαρά οξέα, τα μέταλλα και τις βιταμίνες.
Οι λιχουδιές είναι οτιδήποτε εκτός της κύριας τροφής, όπως τα μπισκοτάκια επιβράβευσης, τα sticks στοματικής υγιεινής, οι φέτες γαλοπούλας ή τυριού, κλπ. Λιχουδιά μπορεί να θεωρηθεί και μία κονσέρβα, την οποία δίνουμε σε μια μικρή ποσότητα στο κατοικίδιο μας, προκειμένου να φάει όλη την ξηρά τροφή του. Ακόμη και αν η κονσέρβα αναγράφει στη συσκευασία ότι είναι εξίσου «πλήρης», από τη στιγμή που δεν τη δίνουμε ως κύρια τροφή, θεωρείται λιχουδιά.
Οι λιχουδιές αποτελούν περισσότερες θερμίδες για τον οργανισμό ενός ζώου. Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να τις δίνουμε, αλλά ότι πρέπει να τις δίνουμε σε ελεγχόμενη ποσότητα», επισημαίνει η κτηνίατρος – διατροφολόγος ζώων συντροφιάς, Σταυριάννα Μανωλάκου.
Διευκρινίζει ότι κάθε ζώο πρέπει να προσλαμβάνει από την τροφή του έναν συγκεκριμένο αριθμό θερμίδων ημερησίως. Είναι πολύ σημαντικό, οι θερμίδες που προέρχονται από λιχουδιές να μην ξεπερνούν το 10% των συνολικών θερμίδων, έτσι ώστε το υπόλοιπο 90% να προέρχεται από την κύρια, πλήρη τροφή.
«Με άλλα λόγια, από κάθε 100 θερμίδες που θα προσλάβει το κατοικίδιο μας εντός της ημέρας, 90 πρέπει να προέρχονται από την τροφή και 10 από λιχουδιές.
Μία πλήρης τροφή “υπόσχεται” να καλύψει τις ανάγκες του ζώου σε όλα τα θρεπτικά συστατικά, εφόσον το ζώο καταναλώνει αποκλειστικά την τροφή αυτή.
Η ανάμιξη της κύριας τροφής με άλλες «ακυρώνει» την ισορροπία των θρεπτικών συστατικών, που είναι, άλλωστε, ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα των εμπορικών τροφών.
Εξίσου αρνητικό αποτέλεσμα στην ισορροπία της τροφής έχει η χορήγηση της σε ποσότητα μικρότερη ή μεγαλύτερη της προτεινόμενης.
Στην πρώτη περίπτωση έχουμε ως αποτέλεσμα την ελλιπή συγκέντρωση των θρεπτικών συστατικών στον οργανισμό. Στη δεύτερη, περίσσεια θερμίδων, λίπους, αλλά και ορισμένων θρεπτικών συστατικών, για τα οποία υπάρχει ανώτατο ασφαλές όριο (π.χ. βιταμίνη Α), και στα οποία η προτεινόμενη ποσότητα τροφής δεν θα προκαλούσε υπέρβαση», εξηγεί η κα Μανωλάκου.
Η ημερήσια πρόσληψη θερμίδων, σύμφωνα με την κα Μανωλάκου, μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια κατόπιν διατροφικής αξιολόγησης του ζώου. Μέσω της λήψης ενός λεπτομερούς ιστορικού και της κλινικής εξέτασης, αξιολογείται η θρεπτική κατάσταση του ζώου και προσδιορίζονται οι διατροφικοί παράγοντες κινδύνου, δηλαδή σημεία που δείχνουν πως το ζώο έχει συγκεκριμένες διατροφικές απαιτήσεις, όπως η ανάπτυξη, η προχωρημένη ηλικία, η εκπαίδευση, το υψηλό επίπεδο δραστηριότητας, ή κάποια πάθηση.
«Με όλα αυτά τα δεδομένα είμαστε σε θέση να υπολογίσουμε τις ημερήσιες ανάγκες του ζώου σε θερμίδες, και έπειτα το 10% αυτών. Για παράδειγμα, έστω 500 θερμίδες οι ημερήσιες ανάγκες, άρα 50 θερμίδες (το 10%) το περιθώριο για λιχουδιές. Με βάση αυτό υπολογίζουμε τις ποσότητες των λιχουδιών που αντιστοιχούν σε αυτό το περιθώριο, π.χ. 40 γρ. ψητό κοτόπουλο, ή 5 μπισκοτάκια των 10 θερμίδων», εξηγεί η κτηνίατρος – διατροφολόγος ζώων συντροφιάς.
Οι λιχουδιές του μικρού μας φίλου, όπως λέει η κα Μανωλάκου, μπορεί να είναι τυποποιημένες ή σπιτικές. Κάθε κατηγορία έχει τα οφέλη της. Οι τυποποιημένες λιχουδιές είναι πιο πρακτικές, δεδομένου ότι δεν χρειάζεται να αφιερώσουμε προσωπικό χρόνο για την παρασκευή τους και μπορούμε να προσφέρουμε στο κατοικίδιο μας ποικιλία γεύσεων, ακόμη και σε ασυνήθιστα υλικά.
Επίσης, οι τυποποιημένες λιχουδιές συνοδεύονται με τη διατροφική επισήμανση, επομένως ξέρουμε ανά πάσα στιγμή το θερμιδικό τους περιεχόμενο, ώστε να υπολογίσουμε την κατάλληλη ημερήσια ποσότητα.
«Από την άλλη, οι σπιτικές λιχουδιές προσφέρουν την πολυτέλεια να γνωρίζουμε ακριβώς τα υλικά που χρησιμοποιήσαμε, και να προσαρμόσουμε τη συνταγή στις προτιμήσεις του ζώου ή/και στις απαιτήσεις της υγείας του.
Ειδικά στις περιπτώσεις ασθενειών όπου η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο, όπως η νεφρική νόσος και η τροφική αλλεργία, η παρασκευή λιχουδιών στο σπίτι, με συνταγή εξατομικευμένη στις ανάγκες του ζώου, συχνά αποτελεί τη μοναδική επιλογή, προκειμένου να είμαστε σίγουροι για την καταλληλότητα τους», τονίζει η κα Μανωλάκου.
Ένα από τα συχνότερα λάθη που κάνουμε ως κηδεμόνες, όπως επισημαίνει η κα Μανωλάκου, είναι ότι δεν λαμβάνουμε υπόψη ότι το κατοικίδιο μας έχει διαφορετικό μεταβολισμό από τον δικό μας.
Πολλές φορές, δίνουμε μια – δυο φέτες γαλοπούλας στο σκυλάκι μας, με το σκεπτικό ότι του δίνουμε κάτι πολύ μικρό και ελαφρύ, όπως θα σκεφτόμασταν και για τον εαυτό μας. Αλλά σε ένα σκυλάκι 5 κιλών, 2 φέτες γαλοπούλας ισοδυναμούν θερμιδικά με ένα μέτριου μεγέθους μπέργκερ, ή 2 μικρά donuts που θα καταναλωθούν από έναν ενήλικα άνθρωπο.
Ακόμη ένα συχνό λάθος είναι, σύμφωνα με την κα Μανωλάκου, πως θεωρούμε όλες τις λιχουδιές του εμπορίου ίδιες, και δίνουμε ίδια ποσότητα από κάθε μία. Κάθε προϊόν λιχουδιών έχει διαφορετικό θερμιδικό περιεχόμενο και ποσοστό λίπους, που σημαίνει πως η προτεινόμενη ημερήσια ποσότητα είναι διαφορετική.
Τέλος, η κτηνίατρος – διατροφολόγος ζώων συντροφιάς υπογραμμίζει: «Η μη προσεκτική χορήγηση λιχουδιών είναι ένα από τα κύρια αίτια των παθήσεων που σχετίζονται με το σωματικό βάρος (παχυσαρκία, χαμηλό βάρος λόγω ανεπαρκούς διατροφής) στα ζώα συντροφιάς, και μπορεί να αποφευχθεί πλήρως μέσω της διατροφικής αξιολόγησης του ζώου και την τήρηση των προτεινόμενων ποσοτήτων».