Γνωστές και ως «κύματα θερμότητας ή καύσωνας των λιμνών» (Lake heatwaves), οι περίοδοι ακραίων θερμοκρασιών των επιφανειακών υδάτων των λίμνών – μπορεί να γίνουν πιο έντονες και να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια μέχρι τα τέλη του 21ου αιώνα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, ενισχύοντας τη σύνδεση μεταξύ αλλαγής του κλίματος και ακραίων γεγονότων.
Η μελέτη, η οποία χρησιμοποιεί τα αρχεία δορυφορικών παρατηρήσεων της πρωτοβουλίας για την κλιματική αλλαγή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος -ESA CCI (ESA’s Climate Change Initiative), δείχνει ότι στο σενάριο υψηλών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, η μέση διάρκεια των περιόδων θερμότητας της επιφάνειας μιας λίμνης θα μπορούσε να αυξηθεί κατά περίπου τρεις μήνες κατά μέσο όρο, με ορισμένες λίμνες να φτάνουν σε μια μόνιμη κατάσταση θερμότητας.
Η αυξανόμενη συχνότητα των κυμάτων καύσωνα σε ξηρά και θάλασσα, έχει ήδη συνδεθεί με την υπερθέρμανση του πλανήτη από προηγούμενες μελέτες. Ωστόσο, λιγότερα είναι γνωστά για τα κύματα καύσωνα στις λίμνες και πώς αυτά θα επηρεαστούν από την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Στην πρόσφατη μελέτη, με επικεφαλής τον Iestyn Woolway- ερευνητή Κλίματος της ESA, αποτυπώνεται η επίδραση των θερμικών κυμάτων σε 702 λίμνες σε όλο τον κόσμο από το 1901 έως το 2099. Καταδεικνύεται, για πρώτη φορά, ότι τα κύματα καύσωνα συμβαίνουν συχνά σε λίμνες και ότι είναι πολύ ευαίσθητα σε κλιματικές διακυμάνσεις.
Υπό τις μελλοντικές κλιματικές αλλαγές, οι προβολές των πολλαπλών μοντέλων δείχνουν ότι τα κύματα θερμότητας στις λίμνες θα επιδεινωθούν προοδευτικά καθώς προχωρά ο αιώνας, ιδίως υπό το σενάριο υψηλών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Η μέση θερμοκρασία των θερμικών κυμάτων στην επιφάνεια μιας λίμνης είναι πιθανό να αυξηθεί από περίπου 3,7 °C σε 5,4 °C, ενώ η μέση διάρκεια θα αυξηθεί από περίπου μια εβδομάδα, σε περισσότερο από τρεις μήνες έως τα τέλη του 21ου αιώνα.
Στο πιο συντηρητικό σενάριο εκπομπών, η μέση αύξηση της θερμοκρασίας και της διάρκειας θα είναι αντίστοιχα περίπου 4,0 °C και ένας μήνας. Στη μελέτη διαπιστώνεται ότι τα κύματα θερμότητας θα έχουν μεγαλύτερη διάρκεια, ωστόσο θα είναι λιγότερο έντονα σε βαθύτερες λίμνες. Καθώς οι λίμνες θερμαίνονται τον 21ο αιώνα, οι περίοδοι ακραίας θερμοκρασίας των επιφανειακών υδάτων θα επεκταθούν σε όλες τις εποχές και ορισμένες λίμνες θα φτάσουν σε μια μόνιμη κατάσταση θερμότητας.
Ο Iestyn Woolway σχολίασε: «Οργανισμοί από όλο τον κόσμο ανέφεραν πρόσφατα ότι το 2020 ήταν μέρος της θερμότερης δεκαετίας που έχει καταγραφεί και οι κλιματολογικές προβλέψεις υποδηλώνουν ότι αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας θα συνεχιστεί. Αν δεν μετριαστεί η κλιματική αλλαγή, οι προβλέψεις μας υποδηλώνουν ότι τα κύματα θερμότητας της λίμνης θα γίνουν όλο και πιο έντονα αυτόν τον αιώνα, απειλώντας τη βιοποικιλότητα των λιμνών και ωθώντας τα οικοσυστήματα στα όρια της ανθεκτικότητάς τους».
Δεδομένης της ικανότητάς τους να παρακολουθούν χαρακτηριστικά των λιμνών σε παγκόσμια κλίμακα για πολλές δεκαετίες, οι δορυφορικές παρατηρήσεις αποδεικνύονται ζωτικής σημασίας σε αυτήν τη μελέτη. Το σύνολο δεδομένων ESA CCI που χρησιμοποιήθηκε, παρέχει πληροφορίες για 250 λίμνες από όλο τον κόσμο, κατά την περίοδο 1995-2019.
Εκτός από τη θερμοκρασία της επιφάνειας, παρέχει επίσης πληροφορίες από καθημερινές παρατηρήσεις για τέσσερις άλλες μεταβλητές μιας λίμνης: για τη στάθμη του νερού, την έκταση του νερού, την κάλυψη του πάγου και την ανάκλαση, οι οποίες βοηθούν στην υποστήριξη μελετών που σχετίζονται με λίμνες και κλίμα.