Όλοι όσοι διαθέτουν κατοικίδια γνωρίζουν τη θεραπεία που προσφέρουν στην ψυχική υγεία των ιδιοκτητών τους. Είναι άλλωστε ευρέως αποδεκτό το γεγονός ότι οι άνθρωποι όλων των ηλικιών επωφελούνται από την επαφή με τα ζώα. Από τη χαρά του δεσμού ανθρώπου – κατοικίδιου μέχρι τη συντροφικότητα και τη βελτίωση της ψυχικής υγείας, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι γάτες, οι σκύλοι και τα υπόλοιπα κατοικίδια ζώα βελτιώνουν ανυπολόγιστα τη ζωή μας.
Τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια ωστόσο, τα ζώα έχουν αρχίσει να βοηθούν τους ανθρώπους σε περιβάλλοντα εκτός σπιτιού, όπως είναι τα νοσοκομεία και οι οίκοι ευγηρίας για τους ηλικιωμένους.
Για παράδειγμα, το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του Βασιλικού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Σασκατσουάν στον Καναδά, υποδέχεται σκύλους θεραπείας και τους χειριστές τους από το 2016.
Πρόσφατη μελέτη άλλωστε με βάση το νοσοκομείο, είχε ως στόχο να διερευνήσει κατά πόσο η θεραπεία με σκύλους είχε αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των ασθενών – οι περισσότεροι εκ των οποίων είχαν εισαχθεί στο νοσοκομείο με έντονους πόνους.
Ειδικότερα, καθένας από αυτούς είχε δεχτεί μία 10λεπτη επίσκεψη από ένα θεραπευτικό σκύλο σε συνδυασμό με την νοσοκομειακής περίθαλψης που λάμβανε. Χρησιμοποιώντας μία λεπτομερή ψυχομετρική έρευνα, οι ερευνητές αξιολόγησαν τους ασθενείς πριν από την επίσκεψη, αμέσως μετά και περίπου 20 λεπτά αργότερα. Με μεγάλο ενθουσιασμό κατέληξαν στη διαπίστωση πως οι ασθενείς ανέφεραν σημαντική μείωση του πόνου, του άγχους και της κατάθλιψης αμέσως μετά την επίσκεψη του σκύλου θεραπείας. Μάλιστα ορισμένοι κατέγραψαν ακόμα και μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Οι γάτες και τα άλογα
Παράλληλα, τα τελευταία 10 χρόνια οι γάτες έχουν επίσης ενταχθεί σε παρόμοια προγράμματα και έχουν χρησιμοποιηθεί σε χώρους όπως είναι τα σχολεία και τα φροντιστήρια για τη βελτίωση της ανθρώπινης ευημερίας. Έχει αποδειχθεί συγκεκριμένα πως και μόνο η παρουσία της γάτας βελτιώνει τη διάθεση και μειώνει τα συναισθήματα της μοναξιάς. Το παιχνίδι μάλιστα με τη γάτα και η σωματική επαφή μαζί της μέσω του χαϊδέματος, μπορούν να προκαλέσουν μία αίσθηση ηρεμίας, ειδικά σε παιδιά και ηλικιωμένους ασθενείς σε μακροχρόνια φροντίδα.
Στην πραγματικότητα ακόμα και το γουργουρητό της μπορεί να φέρει συναισθηματική ανακούφιση, ειδικά όταν αισθανόμαστε ιδιαιτέρως αγχωμένοι.
Μια μελέτη μάλιστα με ασθενείς που ζούσαν με χρόνιες αναπηρίες σε οίκο ευγηρίας, διαπίστωσε πως όσοι έκαναν θεραπεία με γάτες τρεις φορές την εβδομάδα για έξι εβδομάδες, είχαν λιγότερα καταθλιπτικά συμπτώματα και σημαντική μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Ομοίως η θεραπευτική ιππασία παρέχει σωματικά και συναισθηματικά οφέλη στα παιδιά με αναπηρίες, βοηθώντας στη βελτίωση της ισορροπίας, της στάσης του σώματος και του συντονισμού μεταξύ χεριών και ματιών. Επιπλέον, βοηθά και τα παιδιά να μάθουν να εμπιστεύονται και να αποκτήσουν μεγαλύτερη κοινωνική ευαισθησία. Και η ιπποθεραπεία όμως, όπου δεν ιππεύει κανείς το άλογο, αλλά ο κόσμος το ταΐζει, το περιποιείται και το καθοδηγεί, μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να επεξεργαστούν και να αλλάξουν τις αρνητικές τους συμπεριφορές, όπως αυτές που σχετίζονται με τον εθισμό.
Γιατί τα κατοικίδια είναι καλοί θεραπευτές
Το χτίσιμο των σχέσεων και οι επαφές μέσα από την κοινωνικοποίηση και την ανθρώπινη διάδραση αποτελούν ένα βασικό κορμό διατήρησης αλλά και βελτίωσης της ψυχικής υγείας μας.
Σύμφωνα με την επιστήμη, τα ζώα δείχνουν πως καταλαβαίνουν τη σχέση με τους ανθρώπους από τη διάδραση μας με αυτά. Συγκεκριμένα, τα άλογα μπορούν να «διαβάσουν» τα ανθρώπινα συναισθήματα. Μαθαίνουν πώς να αντιδρούν απέναντι στον άνθρωπο, μέσα από την παρατήρηση είτε της συμπεριφοράς μας προς αυτά είτε προς άλλα ζώα και έτσι προσαρμόζουν με έναν τρόπο τη δική τους συμπεριφορά στη δική μας. Η έρευνα έχει δείξει πως οι σκύλοι και οι γάτες μπορούν να «διαβάσουν» τη δική μας γλώσσα του σώματος, τις εκφράσεις του προσώπου μας αλλά και τη φωνή μας.