Για πολλά χρόνια, η προστασία του περιβάλλοντος ήταν κάτι θεωρητικό που λίγο απασχολούσε τις κοινωνίες, ιδίως στην Ελλάδα, αφού η οικολογία και ο περιβαλλοντικός ακτιβισμός αφορούσαν έναν κλειστό κύκλο ανήσυχων πολιτών, οι οποίοι πολλές φορές αντιμετωπίζονταν με σκεπτικισμό. Ωστόσο, τώρα που τα σημάδια της κλιματικής αλλαγής και της καταστροφής του περιβάλλοντος έχουν γίνει περισσότερο από εμφανή, η οικολογική συνείδηση έχει παρεισφρήσει και ενσωματωθεί στην καθημερινότητα πολλών από εμάς, ιδίως σε πολίτες νεότερους, που ανήκουν στη λεγόμενη γενιά Υ.
Η εύκολη πρόσβαση στην πληροφορία και τη γνώση αλλά και η ανευ συνόρων αλληλεπίδραση του καταναλωτικού κοινού σε παγκόσμιο επίπεδο λόγω της απεριόριστης συνδεσιμότητας στο διαδίκτυο, διαμόρφωσαν μια γενιά που λίγο ανέχεται λύσεις, υπηρεσίες και προϊόντα που δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες του πλανήτη. Σύμφωνα με έρευνα της McKinsey, η λεγόμενη Gen Z έχει πάρει τη σκυτάλη από την Gen Y, ενισχύοντας την καταναλωτική τάση των αποκαλούμενων «ηθικών» επιχειρήσεων, που προσφέρουν οικολογικά προϊόντα και αποδεδειγμένα διατηρούν προφίλ που φροντίζει και νοιάζεται για το περιβάλλον.
Οι νέοι από 15 έως 24 ετών ειδικά δηλώνουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία πως από τους βασικότερους λόγους για τους οποίους θα προτιμήσουν ένα προϊόν είναι ο σεβασμός στο περιβάλλον κατά τη διαδικασία της παραγωγής του, αλλά και το αν η εταιρεία από την οποία προέρχεται έχει να επιδείξει κάποιο σημαντικό έργο ή προσφορά στην καταπολέμηση θεμάτων όπως η κλιματική αλλαγή, η προστασία της άγριας ζωής, και η μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι η «εκπρόσωπος» της Gen Z, η Σουηδή Greta Thunberg θεωρείται από τα πιο δημοφιλή πρόσωπα παγκοσμίως αυτή τη στιγμή, επηρεάζοντας με τις δράσεις και τις ομιλίες της τους συνομηλίκους της, προτρέποντάς τους να ζητήσουν περισσότερα μέτρα για το οικοσύστημα του πλανήτη.
Η οικολογία γίνεται τρόπος ζωής
Η τάση αυτή φαίνεται ότι οδηγεί την αγορά -τουλάχιστον στον Δυτικό κόσμο- να υιοθετεί προϊόντα από οικολογικά υλικά και να απαλλάσσεται μια και καλή από τη χρήση πλαστικού. Ήδη στην Ευρώπη, η αντικατάσταση του πλαστικού σε είδη όπως οι σακούλες και τα ποτήρια μιας χρήσης έχει επικρατήσει σχεδόν καθ’ολοκληρίαν, ενώ όλο και περισσότερες επιχειρήσεις που ειδικεύονται σε είδη ρουχισμού ή ακόμα και σε ηλεκτρικά είδη διαθέτουν προς πώληση προϊόντα που μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας αλλά και τη χρήση μη φιλικών προς το περιβάλλον υλικών. Επιπλέον, διεθνείς κολοσσοί καταναλωτικών προϊόντων σπιτιού (όπως η P&G) ανακοινώνουν πως όλες οι συσκευασίες τους θα έχουν οικολογικό αποτύπωμα, αποσύροντας τα υλικά που δεν είναι φιλικά προς το περιβάλλον από το σύνολο των προϊόντων τους.
Είναι προφανές ότι τα οικολογικά προϊόντα αλλά και οι συσκευασίες τους, λοιπόν, θα καταλήξουν τα επόμενα χρόνια να γίνουν η νόρμα και όχι η εναλλακτική επιλογή. Όπως αναφέρει και η έκθεση της KPMG που δημοσιεύτηκε το 2019 στη Μεγάλη Βρετανία, σχεδόν 7 στους 10 Βρετανούς προτιμούν να αγοράσουν οικολογικά προϊόντα, όταν τους δίνεται αυτή η επιλογή, ακόμα και αν χρειαστεί να καταβάλλουν μεγαλύτερα ποσά σε σχέση με ένα μη οικολογικό προϊόν.
Νέες συνήθειες
Οι νεότερες γενιές καταναλωτών ήδη κυκλοφορούν με κάποιο μπουκάλι ή θερμός στην τσάντα τους, όπου γεμίζουν το νερό και το ρόφημά τους από τα καταστήματα αντί να δέχονται δοχεία μιας χρήσης, ενώ η μάχη ενάντια στα πλαστικά καλαμάκια σταδιακά κερδίζεται, μέχρι την πλήρη απαγόρευσή τους που αναμένεται από το 2021.
Από την τάση αυτή δεν μπορούσε να λείψει ακόμα και ο τρόπος συναλλαγών των καταναλωτών, οι οποίοι υιοθετούν με ενθουσιασμό πρακτικές που αποτρέπουν την κυκλοφορία πλαστικού. Προς αυτή την κατεύθυνση βρίσκεται η πρωτοβουλία χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που, υιοθετώντας τα διεθνή περιβαλλοντικά πρωτόκολλα στην τραπεζική λειτουργία, αποσκοπεί στην προστασία του περιβάλλοντος και τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος: για πρώτη φορά και στην Ελλάδα εισάγονται οι βιοδιασπώμενες χρεωστικές κάρτες.
Στο εξής οι νέες, αλλά και όσες χρεωστικές ανανεώνονται ή επανεκδίδονται, θα κατασκευάζονται από βιοδιασπώμενο υλικό, για την παραγωγή του οποίου απαιτείται μικρότερη κατανάλωση ενέργειας και δημιουργεί σημαντικά χαμηλότερες εκπομπές θερμοκηπίου. Αυτές οι κάρτες, μπορούν να ανακυκλωθούν ή να κομποστοποιηθούν, να απορροφηθούν δηλαδή από το φυσικό χώμα. Έτσι, αποτελούν ένα απολύτως «πράσινο» προϊόν, που διατηρεί όμως τις ίδιες προδιαγραφές αντοχής με το παραδοσιακό πλαστικό.
Οι νέες χρεωστικές βιοδιασπώμενες κάρτες λειτουργούν ακριβώς όπως οι παραδοσιακές, προσφέροντας τις ίδιες δυνατότητες πληρωμών αλλά και αναλήψεων μετρητών σε ΑΤΜ, με τη διαφορά ότι πρόκειται για ένα απολύτως οικολογικό προϊόν. Επιπλέον έχουν νέο πρωτοποριακό σχεδιασμό με κάθετη σχεδίαση και μοντέρνο εικαστικό που τις κάνει να ξεχωρίζουν μέσα στο πορτοφόλι με μια ματιά.
Ο κάθετος σχεδιασμός μας προϊδεάζει παράλληλα για την επόμενη μορφή πληρωμών, που δεν είναι άλλη από τα ψηφιακά πορτοφόλια που βρίσκονται στο smartphone μας. Το Wallet είναι μια νέα υπηρεσία διαθέσιμη μέσω του Mobile Banking App και επιτρέπει στον κάτοχο χρεωστικών και πιστωτικών καρτών της τράπεζας να πραγματοποιεί αγορές ανέπαφα, με απόλυτη ασφάλεια, έχοντας μαζί του μόνο το smartphone του. Για να επιβεβαιωθεί η όποια ανέπαφη συναλλαγή με ασφάλεια, αρκεί η εισαγωγή του PIN της εφαρμογής Mobile Banking ή του δακτυλικού αποτυπώματος. Καθώς σχεδόν όλα τα σύγχρονα κινητά υποστηρίζουν τεχνολογία NFC και δεν απαιτείται εγκατάσταση ξεχωριστής εφαρμογής ή νέων κωδικών και PIN, όλοι μπορούν να αποκτήσουν το δικό τους ψηφιακό πορτοφόλι, περνώντας σε μια νέα εποχή, όπου το πλαστικό χρήμα θα αποτελεί παρελθόν!