Το φυσικό περιβάλλον ανέκαθεν αποτελούσε τη βασική πηγή ζωής του Ανθρώπου. Τί γίνεται, όμως, όταν η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας και οι αυξημένες υλικές ανάγκες των σύγχρονων κοινωνιών της Δύσης, έχουν αναδιαμορφώσει τη σχέση Ανθρώπου- Φύσης, με αποτέλεσμα να καθίσταται δυσοίωνο το μέλλον στον πλανήτη Γη και η μονολιθική τακτική του καταναλωτισμού να εκβιάζει την ίδια τη ζωή;
Είναι ευρέως αποδεκτή η άποψη ότι η άνθιση ενός πολιτισμού αποτυπώνεται στο περιβάλλον γύρω του και πράγματι μέχρι σήμερα η ανθρωπότητα έχει καταφέρει να μεγαλουργήσει εκμεταλλευόμενη, βέβαια, την πανσπερμία φυσικών πόρων που της προσφέρονταν. Αποτέλεσμα αυτών των μακροχρόνιων παρεμβάσεων στη Φύση για την κάλυψη των αναγκών του, ο Άνθρωπος προκάλεσε μία σειρά ανεπανόρθωτων περιβαλλοντικών ζημιών, με τη σημαντικότερη να είναι η υπερθέρμανση του πλανήτη κι ο, τι συνεπάγεται…
Είναι αυτονόητο ότι η ανάπτυξη των κοινωνιών είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την οικονομική ανάπτυξη. Είναι επίσης αυτονόητο ότι η οικονομική ανάπτυξη βασίζεται στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων κι είναι πλέον αργά να αλλάξει αυτό, χωρίς όμως να είναι αργά να γίνει επαναπροσδιορισμός της σχέσης Ανθρώπου – Φύσης, προκειμένου να κατανοηθεί η διάσταση των ζημιών που έχουν προκληθεί κι έπειτα να αναθεωρηθούν παγιωμένες αντιλήψεις που δεσμεύουν την ανθρώπινη σκέψη.
Τα αποτελέσματα της λαθεμένης ιεράρχησης των αναγκών και αξιών, η αποστροφή από την προστασία του περιβάλλοντος και η έμφαση- μονοπωλιακά- στην οικονομική ανάπτυξη, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις σε άλλους τομείς, δημιούργησαν πρόσφορο έδαφος για την σύσταση ενός εγχειριδίου με 17 Στόχους, ικανούς να παύσουν ο, τι αποτελεί τροχοπέδη στην εξέλιξη και να υπενθυμίσουν πως χρειαζόμαστε την «ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες της παρούσας γενιάς χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιούν τις δικές τους ανάγκες».
Με άλλα λόγια, να υπενθυμίσουν πως χρήζουμε ανάπτυξης βασισμένη στα πρότυπα της Βιωσιμότητας.
Για την επίτευξη της επαναφοράς της ισορροπίας στον πλανήτη μας και την ταυτόχρονη βελτίωση της ποιότητας ζωής μας, έγινε γρήγορα κατανοητό ότι ο ρόλος των οικονομικών εργαλείων στην μείωση των σύγχρονων απειλών είναι καθοριστικός…
Οι κεντρικοί άξονες της Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι η Κοινωνία, η Οικονομία και το Περιβάλλον, οπότε γίνεται ευκόλως αντιληπτή η άρρηκτη σύνδεση κι αλληλεπίδραση των οικονομικών μονάδων, δηλαδή των συντελεστών παραγωγής (Φύση- Εργασία- Κεφάλαιο), με το φυσικό περιβάλλον. Λαμβάνοντας αυτό ως δεδομένο, στην παύση των περιβαλλοντικών απειλών, βασικό μέσο καταστολής μπορούν να αποτελέσουν τα οικονομικά εργαλεία, μέσω της εγκαθίδρυσης υπεύθυνων προτύπων παραγωγής και κατανάλωσης αγαθών και υπηρεσιών.
Μπορεί να συμβεί; Μπορεί να είναι πραγματικότητα ένα οικονομικό μοντέλο, το οποίο θα συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη, αλλά θα εξασφαλίζει την επαναφορά της περιβαλλοντικής ισορροπίας;
Μπορεί!
Η «Πράσινη Οικονομία» είναι η ονομασία που έχει δοθεί στη λύση για το οικονομικό σύστημα που προστατεύει τα συμφέροντα των μελλοντικών γενεών και μπορεί να μεταφραστεί στον τρόπο που ο Άνθρωπος ζει, παράγει και καταναλώνει, γεγονός που υποδηλώνει την ανάγκη για ριζική αλλαγή στον τρόπο ζωής του.
H ανθρωπότητα είναι πλέον αναγκασμένη να εξασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική ισορροπία, ενώ τα βασικότερα οικονομικά μέσα που χρησιμοποιούνται για την επίτευξή της είναι:
Περιβαλλοντικοί φόροι επί των ρύπων και των εισροών
Περιβαλλοντικά τέλη στη χρήση, στα προϊόντα και στις εκροές
Επιδοτήσεις στις μειώσεις ρυπογόνων εκπομπών
Συστήματα κατάθεσης- χρηματικής επιστροφής
Χρήση προτύπων επιδοτήσεων
Ο μόνος τρόπος αποφυγής της οικολογικής καταστροφής είναι η αντικατάσταση του σύγχρονου οικονομικού συστήματος με ένα ευγενέστερο προς τον πλανήτη, όπου η προστασία της Φύσης και η ταυτόχρονη κοινωνική ευημερία θα αποτελούν πρωταρχικό σκοπό, μέσω της χρήσης των παραπάνω προτύπων.
Ο Ουμπέρτο Έκο είχε τονίσει πως το σοβαρότερο πρόβλημα σχετικά με την περιβαλλοντική πληγή του πλανήτη, είναι αυτό που γεννιέται στις ρυπογόνες πλούσιες κοινωνίες. Πράγματι, το όνειρο όλων είναι να γίνουν πλουσιότεροι και το ερώτημα που τίθεται είναι αναπόφευκτο…
Με ποιόν τρόπο θα απαλλαχθεί μια κοινωνία από τους ρύπους του πλούτου;
