Η προμήθεια νερού στα αστικά κέντρα αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που θα απασχολήσουν τις κοινωνίες του μέλλοντος και το Πανεπιστήμιο Κύπρου μέσω της πρωτοποριακής έρευνας “Water-Futures” επιχειρεί να συμβάλει σημαντικά στην διαχείριση αυτού του παγκόσμιου ζητήματος.
Δεν είναι τυχαίο που το συγκεκριμένο έργο εξασφάλισε της χρηματοδότηση ενός από τα πιο ανταγωνιστικά προγράμματα της ΕΕ, του Synergy Grant του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC). Το πρόγραμμα στο οποίο μπορούν να λάβουν μέρος ομάδες επιστημόνων μεταξύ δύο με τεσσάρων ατόμων έχει ως στόχο να λύσει προβλήματα διεθνούς εμβέλειας, που έχουν να κάνουν για παράδειγμα με θέματα κλιματικής αλλαγής, υγείας, τεχνολογίας κ.α.
Η Κύπρος κατάφερε για πρώτη φορά να εξασφαλίσει χρηματοδότηση από αυτό το σημαντικό για την ΕΕ πρόγραμμα, καταφέρνοντας να ανταγωνιστεί πανεπιστήμια από μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι για πρόγραμμα ERC Synergy για το 2020, από τις 440 προτάσεις που υποβλήθηκαν, επιλέχθηκαν για επιχορήγηση 34 ερευνητικές ομάδες. Ανάμεσα σε αυτές και η ομάδα στην οποία συμμετείχε το «ΚΟΙΟΣ» του Πανεπιστημίου Κύπρου, με συντονιστή τον Καθηγητή Μάριο Πολυκάρπου. Η πρόταση χρηματοδοτήθηκε με 10 εκατομμύρια ευρώ εκ των οποίων τα 2.7 εκατομμύρια ευρώ θα κατανεμηθούν στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
«Πρόκειται για προγράμματα που ανοίγουν πόρτες ανά το παγκόσμιο», ανέφερε μιλώντας στο ΚΥΠΕ ο κ. Πολυκάρπου. Τόνισε πως το νερό είναι ένας σημαντικός τομέας και πολλοί πιστεύουν ότι στο μέλλον οι πόλεμοι θα γίνονται για το νερό. Σημείωσε επίσης πως το “Water-Futures” είναι το μοναδικό έργο ανάμεσα στα 34, που ασχολείται με το θέμα του νερού, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για την Κύπρο.
Το επιχορηγούμενο έργο, με τίτλο “Smart Water Futures: Designing the Next Generation of Urban Drinking Water Systems” (Ευφυών Υδάτων Μέλλοντα: Σχεδιάζοντας την επόμενη γενιά των δικτύων υδροδότησης αστικών κέντρων) και με το ακρωνύμιο “Water-Futures” αποτελεί μια συνεργασία μεταξύ τεσσάρων διεθνώς αναγνωρισμένων ερευνητών και των ομάδων τους: τον Καθηγητή Μάριο Πολυκάρπου του Πανεπιστημίου Κύπρου, ο οποίος είναι επίσης ο Συντονιστής Επιστήμονας του έργου, την Καθηγήτρια Barbara Hammer του Bielefeld University στη Γερμανία, την Καθηγήτρια Φοίβη Κουντούρη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών στην Ελλάδα, και τον Καθηγητή Dragan Savić του KWR Water Research Institute στην Ολλανδία.
Μετά την ανακοίνωση της επιλογής των έργων την Πέμπτη, η Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας Mariya Gabriel, σημείωσε ότι «τα επιλεγμένα έργα για επιχορήγηση αποτελούν εξαιρετικά παραδείγματα τολμηρής επιστημονικής σκέψης. Πολλές από αυτές τις προσπάθειες θα αντιμετωπίσουν πιεστικά ζητήματα σε συγκεκριμένους τομείς όπως η υγεία, το περιβάλλον και το κλίμα. Άλλοι θα ωθήσουν τα όρια της γνώσης, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες με τρόπους που δεν μπορούμε να προβλέψουμε πλήρως σήμερα».
Ένας μακροχρόνιος σχεδιασμός για τα υδατικά συστήματα του μέλλοντος
————————————————————————————————-
Ο κ. Πολυκάρπου ανέφερε ότι το θέμα του έργου είναι το πώς θα σχεδιαστεί η νέα γενιά δικτύων υδροδότησης για αστικές περιοχές.
«Καθώς ανά το παγκόσμιο όλο και περισσότερος κόσμος πάει προς τις πόλεις, ένα από τα θέματα που πρέπει να επιλυθεί είναι το πώς μπορούν αυτά τα άτομα να έχουν τα δίκτυα υδροδότησης που θα τους παρέχουν την απαιτούμενη ποιότητα και ποσότητα νερού που θα τους καλύπτει», ανέφερε.
Σε αυτά τα δίκτυα, πρόσθεσε, θα πρέπει να αξιοποιηθεί η νέα τεχνολογία για να μπορεί να γίνει παρακολούθηση της ποιότητας και ποσότητας του νερού, να μειωθεί η ενέργεια που χρειάζεται για αυτά τα θέματα αλλά και να περιοριστούν οι διαρροές αυτών των δικτύων που οδηγούν σε σημαντική απώλεια νερού. Για παράδειγμα στην Κύπρο είπε, χάνεται το 30% του νερού από αυτές τις διαρροές και ένας στόχος είναι να βρεθεί τρόπος, ώστε να εντοπίζεται όταν χάνεται νερό και πού χάνεται το νερό.
Το δίκτυα αυτά, ανέφερε ο κ. Πολυκάρπου, θα πρέπει να σχεδιαστούν για ένα χρονικό ορίζοντα 50 με 100 χρόνων και θα πρέπει μεταξύ άλλων να προβλεφθεί η ανάπτυξη μιας πόλης, το πώς θα επηρεάσει η κλιματική αλλαγή και πώς θα αλλάξει η τεχνολογία. Πρόσθεσε ότι μέχρι τώρα οι αποφάσεις για τα συστήματα υδροδότησης λαμβάνονταν χωρίς επιστημονική βάση.
Με την έγκριση της πρότασης από την ΕΕ, το έργο θα ξεκινήσει γύρω στον Απρίλιο του 2021 με διάρκεια έξι χρόνια.
Ο κ. Πολυκάρπου είπε ότι ένα μεγάλο μέρος της έρευνας είναι ο σχεδιασμός αλγορίθμων ώστε αν κάποιος έχει κάποια δεδομένα από κάποια υδατοπρομήθεια, να μπορεί να προβλεφθεί ποιος θα ήταν ο ιδανικός σχεδιασμός του δικτύου και πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η τεχνολογία. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος θα γίνουν επίσης κάποιες δοκιμές για να καταδειχθεί πώς θα λειτουργεί το πρόγραμμα. Διευκρίνισε ότι ο στόχος του προγράμματος δεν είναι να σχεδιαστούν νέα δίκτυα, αλλά να μπουν κάποιες διαδικασίες και αλγόριθμοι που να μπορούν να βοηθήσουν τις υδατοπρομήθειες και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής ώστε να λάβουν τις σωστές αποφάσεις.
Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής που χρηματοδοτείται από την ΕΕ θα είναι ανοικτής πρόσβασης και θα είναι διαθέσιμα σε όποιον θέλει να τα χρησιμοποιήσει.
Σημαντική η πρόοδος στην έρευνα και καινοτομία για το μέλλον και την οικονομία της Κύπρου
—————————————————————————————————————-
Παράλληλα ο κ. Πολυκάρπου τόνισε τη σημασία την ανάπτυξης της έρευνας και της καινοτομίας στην Κύπρο και την ανάγκη επένδυσης σε αυτό τον τομέα. Σημείωσε ότι τα τελευταία χρόνια υπήρξαν σημαντικές αλλαγές σε αυτό τον τομέα.
«Ήρθα στην Κύπρο από την Αμερική το 2001. Σε αυτά τα σχεδόν 20 χρόνια βλέπω στην Κύπρο μια μεγάλη βελτίωση στο τι γίνεται σε θέματα έρευνας και καινοτομίας στην Κύπρο», ανέφερε. Πρόσθεσε ότι αυτό δεν αφορά μόνο κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις, αλλά γενικότερα το επίπεδο της έρευνας και της καινοτομίας στην Κύπρο αυξάνεται και βελτιώνεται.
Σημαντική εξέλιξη, χαρακτήρισε και τη δημιουργία του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, αφού όπως είπε τα θέματα έρευνας και καινοτομίας είναι πολύ σημαντικά για το μέλλον και την οικονομία μιας χώρα.
«Αυτό που λέω στα νέα παιδιά, τους ερευνητές μας στο ΚΟΙΟΣ είναι ότι οι χώρες που θα καταφέρουν να έχουν την τεχνογνωσία, θα είναι και οι χώρες που θα έχουν την καλύτερη οικονομία, αφού πλέον η οικονομία δεν θα βασίζεται στις πρώτες ύλες το πετρέλαιο κ.α.», ανέφερε. Πρόσθεσε ότι οι χώρες που θα έχουν νέα παιδιά που μπορούν να χρησιμοποιήσουν νέες τεχνολογίες όπως τεχνητή νοημοσύνη, αυτοματοποίηση, να προγραμματίσουν αλγορίθμους, να ξεκινήσουν νέες εταιρείες, είναι οι χώρες που θα τα πηγαίνουν καλά στο μέλλον.
Εξέφρασε την άποψη ότι η Κύπρος έχει πολλές προοπτικές στα θέματα έρευνας και καινοτομίας, ωστόσο, όπως είπε, θα πρέπει κάποιοι να αποφασίσουν να επενδύσουν σε αυτά τα νέα παιδιά και σε ένα πιο μακροχρόνιο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης.
Όσον αφορά τις εταιρείες στην Κύπρο, είπε ότι έχουν αρχίσει να καταλαβαίνουν ότι θα πρέπει να χρησιμοποιούν καινοτόμες μεθόδους για να είναι ανταγωνιστικές, αλλά ακόμα ψάχνονται για να δουν πώς θα το κάνουν. Παρά το συντηρητισμό που υπάρχει ακόμα, ανέφερε, έχει βελτιωθεί η κατάσταση κυρίως σε εταιρείες που απασχολούν νέους άνθρωπος που σπούδασαν στο εξωτερικό και αναζητούν τα θέματα της καινοτομίας. Σημαντική είναι επίσης, όπως είπε, η συνέργεια των Πανεπιστημίων με τη βιομηχανία, ώστε η έρευνα που βγαίνει από το Πανεπιστήμιο να μετατραπεί σε νέες ευκαιρίες, νέες δουλειές.