Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,5 βαθμό Κελσίου μέσα σε 20 χρόνια, ακόμη και αν επικρατήσει το ιδανικό σενάριο που προβλέπει σημαντικές περικοπές στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, προειδοποιεί έκθεση-ορόσημο για την κλιματική αλλαγή, την οποία υπογράφουν 234 επιστήμονες από περισσότερες από 60 χώρες.
Οι θερμοκρασίες θα συνεχίσουν να αυξάνονται «τουλάχιστον» μέχρι το 2050, απειλώντας με νέες καταστροφές την ανθρωπότητα, που ήδη πλήττεται από καύσωνες και πλημμύρες, προειδοποιούν οι επιστήμονες και τονίζουν πως χωρίς «άμεσες και μεγάλης κλίμακας μειώσεις» των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη είτε στον 1,5 βαθμό είτε στους 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα έως το 2100, θα είναι «ανέφικτος».
Η πρόσφατη επιστημονική ανάλυση από τη Διακυβερνητική επιτροπή του ΟΗΕ για την Αλλαγή του Κλίματος εξετάστηκε από εκπροσώπους 195 χώρών και αναμένεται να αποτελέσει τη βάση για διαπραγματεύσεις στη διάσκεψη GOP26 για το κλίμα που θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο στη Γλασκώβη. «Βλέπουμε ήδη τα αποτελέσματα και τα πράγματα γίνονται χειρότερα με κάθε μικρή αύξηση της θερμοκρασίας», δήλωσε ο Εντ Χόκινς, επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης.
Το όριο των 1.5 βαθμών κελσίου έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς, καθώς η μέση παγκόσμια θερμοκρασία αυξήθηκε κατά 1,2 βαθμό Κελσίου το 2020 και 1,1 βαθμό Κελσίου μέσα σε μια δεκαετία. Οι ηγέτες των μεγάλων δυνάμεων της G7 δεσμεύθηκαν τον Μάιο να περιορίσουν την άνοδο της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου, «παραβιάζοντας» τον φιλόδοξο στόχο της συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα το 2015. «Εάν ο πλανήτης καταφέρει να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές έως το 2030 και να φτάσει στις μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2050, η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να περιοριστεί στον 1,5 βαθμο Κελσίου», δήλωσε ο Piers Forster, ένας από τους κύριους συντάκτες της έκθεσης.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποίησε ότι «η έκθεση είναι ένας κόκκινος συναγερμός για την ανθρωπότητα». Σε συζητήσεις με τους επιστήμονες, η Σαουδική Αραβία αντιτάχθηκε σε ορισμένες διατυπώσεις της έκθεσης, σύμφωνα με άτομα που συμμετείχαν στη διαδικασία. Εκπρόσωποι της χώρας που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο, προσπάθησαν να αντικαταστήσουν τις αναφορές σε «εκπομπές άνθρακα» με «εκπομπές αερίων θερμοκηπίου». Αλλά «η επιστήμη επικράτησε», δήλωσε ερευνητής, ο οποίος ήταν παρών στη διαδικασία. Οι εκπομπές άνθρακα αποτελούν βασικό παράγοντα που συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη, ωστόσο μειώσεις πρέπει να σημειωθούν και στις εκπομπές μεθανίου, τονίζουν οι επιστήμονες.
Τα σενάρια
Στο καλύτερο σενάριο, η θερμοκρασία θα μπορούσε να πέσει κάτω από το όριο του +1,5 βαθμού Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, με τη δραστική μείωση των εκπομπών και με την απορρόφηση περισσότερου διοξειδίου του άνθρακα απ’ όσο εκπέμπεται στην ατμόσφαιρα. Ωστόσο, οι τεχνολογίες που επιτρέπουν τη δέσμευση σε μεγάλη κλίμακα διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα εξακολουθούν να βρίσκονται στο στάδιο της έρευνας, σημειώνει η Διακυβερνητική.
Σε ένα λιγότερο φιλόδοξο σενάριο, όπου ο πλανήτης φτάνει τις καθαρές μηδενικές εκπομπές άνθρακα περίπου το 2075 και τις καθαρές αρνητικές εκπομπές λίγο αργότερα, η άνοδος της θερμοκρασίας είναι πιθανό να περιοριστεί στον 1,8 βαθμό Κελσίου έως το 2100, αν και θα μπορούσε να ξεπεράσει τους 2 βαθμούς Κελσίου, εκτιμούν οι ερευνητές. Ο κόσμος βρίσκεται προς το παρόν εκτός τροχιάς για μια τέτοια πορεία, δήλωσε ο Joeri Rogelj, κύριος συντάκτης της έκθεσης. Σε ένα σενάριο «πολύ υψηλό» εκπομπών, το οποίο προβλέπει ότι οι εκπομπές άνθρακα τριπλασιάζονται από τα σημερινά επίπεδα, η άνοδος της θερμοκρασίας θα μπορούσε να φτάσει τους 5,7 βαθμούς Κελσίου έως το 2100, αναφέρει η έκθεση.
Ορισμένες συνέπειες της ανόδου της θερμοκρασίας είναι σε κάθε περίπτωση «μη αναστρέψιμες», επιμένουν οι συντάκτες. Με το λιώσιμο των πάγων των πόλων, η στάθμη των ωκεανών θα συνεχίσει να ανεβαίνει για «αιώνες, ακόμη και χιλιετίες». Η θάλασσα, η στάθμη της οποίας έχει ήδη αυξηθεί κατά 20 εκατοστά από το 1900, θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω κατά περίπου 50 εκατοστά μέχρι το 2100, ακόμη και με +2 βαθμούς Κελσίου.