Το κύμα καύσωνα που πλήττει τη Σιβηρία είναι μια «προειδοποιητική κραυγή» από την Αρκτική, λένε οι ειδικοί του κλίματος, που προειδοποιούν για τα χειρότερα.
Τα δέντρα φλέγονται. Οι τυρφώνες αποξηραίνονται και οι πόλεις στη βόρεια Ρωσία βυθίζονται κάτω από καιρικές συνθήκες, που θα άρμοζαν σε πιο τροπικές περιοχές.
Οι αναφορές για την πρωτοφανή αρκτική θερμοκρασία, όπου έφτασε στους 38 Κελσίου στην πόλη Σιβηρίας Verkhoyansk στις 20 Ιουνίου, εξακολουθούν να επαληθεύονται από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό.
Αλλά ακόμη και χωρίς αυτήν την επιβεβαίωση, οι ειδικοί ανησυχούν παρακολουθώντας τις δορυφορικές εικόνες που δείχνουν ότι μεγάλο μέρος της Αρκτικής στη Ρωσία βρίσκεται στο κόκκινο.
Οι επιστήμονες φοβούνται ότι οι πυρκαγιές είναι πρώιμα σημάδια ξηρότερων συνθηκών, με συχνότερες πυρκαγιές, που θα απελευθερώσουν αποθέματα άνθρακα και θα αυξήσουν την ποσότητα αερίων ρύπων, που θερμαίνουν τον πλανήτη.
«Αυτό κάνει αυτό το κύμα θερμότητας: δημιουργεί συνθήκες για περισσότερη καύσιμη ύλη, όχι μόνο στη βλάστηση, αλλά και στο έδαφος», δήλωσε ο Thomas Smith, περιβαλλοντικός γεωγράφος στο London School of Economics.
«Είναι ένας από τους πολλούς φαύλους κύκλους που βλέπουμε στην Αρκτική που επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή».
Οι δορυφορικές καταγραφές για την περιοχή από το 2003 δείχνουν ότι έχουν αυξηθεί δραματικά οι εκπομπές ρύπων από τις πυρκαγιές της Αρκτικής κατά τα δύο τελευταία καλοκαίρια, με τις εκπομπές από τον Ιούνιο του 2019 και τον Ιούνιο 2020, μαζί, να είναι μεγαλύτερες από ό, τι σε όλο το υπόλοιπο διάστημα μεταξύ Ιουνίου 2003-2018, πρόσθεσε.
Τα αρχεία για την ατμόσφαιρα που χρονολογούνται πάνω από έναν αιώνα δείχνουν ότι οι θερμοκρασίες στην Αρκτική φτάνουν επίσης σε νέα υψηλά ρεκόρ τα τελευταία χρόνια. Αυτό οδηγεί τον Smith να πιστεύει ότι η κλίμακα των πυρκαγιών θα μπορούσε επίσης να είναι άνευ προηγουμένου.
«Αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει τώρα είναι οι συνέπειες του παρελθόντος» με τις βιομηχανικές εκπομπές, λέει ο Smith.
«Αυτό που θα συμβεί σε 40 χρόνια είναι ήδη προδιαγεγραμμένο. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα γι ‘αυτό. Γι ‘αυτό πρέπει να ανησυχούμε. Το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να επιδεινωθεί η κατάσταση».
Αν και η τύρφη, ο ορυκτός άνθρακας, που σχηματίζεται στο υπέδαφος, καλύπτει μόνο το 3% της επιφάνειας της γης, τα αποθέματά της περιέχουν διπλάσιο άνθρακα από όλα τα δάση του κόσμου μαζί.
Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι η κλιματική αλλαγή προκαλεί την υπερθέρμανση της Αρκτικής, σε διπλάσιο ρυθμό από από τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό δε, το κύμα καύσωνα που πλήττει τη Σιβηρία, από τον Μάιο είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα.
«Η περιοχή μετατρέπεται σε έναν φούρνο», δήλωσε ο Walt Meier, ανώτερος ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Δεδομένων Χιονιού και Πάγου στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο που ειδικεύεται στον θαλάσσιο πάγο.
«Αυτό που κάποτε ήταν ακραίο γίνεται φυσιολογικό. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες είναι τώρα σχετικά συχνές», δήλωσε ο Meier.
Και καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται και το πολικό χιόνι και ο πάγος λιώνουν, μεγαλύτερο μέρος της Αρκτικής γίνεται πιο σκοτεινό και απορροφά τη θερμότητα πιο γρήγορα, γεγονός που συμβάλλει σε περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας.
Ο πάγος της Αρκτικής έχει χάσει το 70% του θερινού του όγκου, από τη δεκαετία του 1970, με την περιοχή να συρρικνώνεται επίσης στο σημείο που πέρυσι είχε ένα από τα μικρότερα καλύμματα πάγου, που καταγράφηκαν ποτέ.
Οι πυρκαγιές των περιοχών με τύρφη καθιστούν την ανάγκη μείωσης των ανθρωπογενών εκπομπών ακόμη πιο επείγουσα, λένε επιστήμονες, οι οποίοι προειδοποιούν ότι οι ευρύτερες αλλαγές στην Αρκτική θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγαλύτερες επιπτώσεις στο κλίμα.
«Είναι μια τεράστια κραυγή προειδοποίησης που ξεκινά, αλλά δεν είναι το μόνο συστημικό πρόβλημα που συμβαίνει στην Αρκτική και που σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή», δήλωσε ο Gail Whiteman, καθηγητής βιωσιμότητας στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ της Βρετανίας και ιδρυτής της ομάδας επιστημόνων της Αρκτικής Basecamp υπέρ της ταχείας δράσης για το κλίμα.
Ο Whiteman και άλλοι ερευνητές ανησυχούν επίσης για την αυξανόμενη θερμότητα που ξεπαγώνει τον αρκτικό παγετό πιο γρήγορα από το αναμενόμενο, το οποίο με τη σειρά του είναι πιθανό να παράγει πολύ μεγαλύτερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου από τις ποσότητες που απελευθερώνονται, αντίστοιχα, από τις πυρκαγιές.
Ο Guido Grosse, επικεφαλής της Ερευνητικής Μονάδας Permafrost στο Κέντρο Έρευνας για την Πολική και Θαλάσσια Έρευνα του Alfred Wegener Institute στη Γερμανία, δήλωσε ότι οι πυρκαγιές απομακρύνουν την τύρφη και τη βλάστηση που συνήθως σχηματίζουν μία προστατευτική κουβέρτα πάνω από τον αρκτικό παγετό.
«Αν αφαιρεθεί αυτός, η θερμότητα από το καλοκαίρι διεισδύει απευθείας στο έδαφος και θερμαίνει τον μόνιμο πάγο που αρχίζει να ξεπαγώνει σταδιακά. Αυτό το φαινόμενο, συνήθως, παρατηρείται λίγα χρόνια μετά τις πυρκαγιές».