Το Ηνωμένο Βασίλειο έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που επιτρέπει την πώληση κρέατος που έχει παραχθεί στο εργαστήριο για τροφή κατοικίδιων ζώων και όχι για ανθρώπινη κατανάλωση, μετά την έγκριση από τις ρυθμιστικές αρχές της χώρας μέσα στον Ιούλιο.
Τη στιγμή που η Σιγκαπούρη και οι ΗΠΑ έχουν εγκρίνει την πώληση κρέατος εργαστηρίου για ανθρώπινη κατανάλωση το 2020 και το 2023, αντίστοιχα, η συζήτηση σχετικά με την αμφιλεγόμενη αυτή τεχνολογία φουντώνει σε επίπεδο ΕΕ.
Το κρέας που καλλιεργείται στο εργαστήριο (γνωστό και ως καλλιεργημένο ή κυτταρικό κρέας) παράγεται με τη χρήση γνήσιων ζωικών κυττάρων που αναπτύσσονται σε περιβάλλον πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, σχηματίζοντας τους μυς, το λίπος και τους συνδετικούς ιστούς που αποτελούν το κρέας.
Οι υποστηρικτές της καινοτομίας, όπως το Good Food Institute (GFI), υποστηρίζουν ότι το καλλιεργημένο κρέας θα μπορούσε να μειώσει τη ρύπανση του εδάφους και των υδάτων, τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και τη χρήση γης. Επιπλέον, προσφέρει το πλεονέκτημα της παραγωγής κρέατος με μειωμένο κίνδυνο μόλυνσης από βακτήρια, πράγμα που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να χρησιμοποιούνται αντιβιοτικά και μειώνεται ο κίνδυνος αντοχής στην αντιβίωση στους ανθρώπους.
Ωστόσο, οι επικριτές φοβούνται ότι η επέκταση αυτών των τεχνολογιών θα μπορούσε να καταστρέψει τον γεωργικό τομέα, να διαβρώσει τα τοπικά γαστρονομικά έθιμα και να αλλοιώσει τα τοπία, χωρίς εγγυήσεις όσον αφορά τη μεγαλύτερη βιωσιμότητα, καθώς ελάχιστα είναι γνωστά για την κατανάλωση ενέργειας της διαδικασίας σε κλίμακα.
Μια συζήτηση μεταξύ των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ που έλαβε χώρα τη Δευτέρα 15 Ιουλίου ανέδειξε βαθιές αποκλίσεις όσον αφορά την υιοθέτηση της καινοτομίας στην παραγωγή τροφίμων και τις πιθανές επιπτώσεις της στις γεωργικές και γαστρονομικές παραδόσεις του μπλοκ.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους μετά την συνάντηση των υπουργών, ο Ούγγρος υπουργός Γεωργίας István Nagy τόνισε ότι η παραγωγή τροφίμων υπερβαίνει την «ικανοποίηση μιας βιολογικής ανάγκης».
«Αν λάβουμε επίσης υπόψη όλα τα πράγματα που συνδέονται στενά με τα τρόφιμα, όπως οι παραδόσεις, οι πολιτισμοί, η οικολογική βιωσιμότητα, η καλλιεργήσιμη γη και η διατήρηση του τοπίου (…), αντιλαμβάνεστε ότι πρόκειται για ένα πολύ πιο σύνθετο ζήτημα, που απαιτεί σύνθετες απαντήσεις», δήλωσε ο ακροδεξιός πολιτικός.
Αυτόν τον μήνα, η Ουγγαρία που ανέλαβε την προεδρία της Ένωσης για έξι μήνες, κοινοποίησε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα σχέδιά της να εισαγάγει εθνική νομοθεσία για τον περιορισμό της παραγωγής και της πώλησης καλλιεργούμενου κρέατος, αντικατοπτρίζοντας μια αντίστοιχη εθνική απαγόρευση στην Ιταλία που εγκρίθηκε αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
Τον περασμένο Ιανουάριο, η Αυστρία, η Γαλλία και η Ιταλία ζήτησαν επίσης να υπάρξει συζήτηση σχετικά με το κρέας που παράγεται στο εργαστήριο πριν από τη χορήγηση οποιασδήποτε άδειας. Το θεώρησαν ως απειλή για τις «γνήσιες μεθόδους παραγωγής τροφίμων» και έφτασαν μάλιστα να αμφισβητήσουν το κατά πόσον το εργαστηριακό κρέας θα πρέπει να θεωρείται ως τρόφιμο ή ως φαρμακευτικό προϊόν όταν πρόκειται για έγκριση.
Ο σκεπτικισμός σχετικά με τα προϊόντα με βάση τα κύτταρα είναι διάχυτος και σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, όπως η Τσεχία, η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, το Λουξεμβούργο, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Ρουμανία και η Σλοβακία. Παρόλα αυτά, μια πρόσφατη έρευνα του YouGov που διενεργήθηκε κατά παραγγελία της GFI με τη συμμετοχή 16.000 καταναλωτών σε 15 ευρωπαϊκές χώρες, διαπίστωσε ότι το 69% των ερωτηθέντων στην Πορτογαλία, το 58% στην Ισπανία, το 65% στη Γερμανία και το 57% στο Βέλγιο θα υποστήριζαν την πώληση καλλιεργημένου κρέατος εάν οι ρυθμιστικές αρχές το έκριναν ασφαλές και θρεπτικό. Στη Γαλλία και την Ιταλία, όπου οι κυβερνητικές αντιδράσεις ήταν έντονες, η υποστήριξη ήταν 49% και 53%, αντίστοιχα.
Ενώ οι συζητήσεις σχετικά με τα τρόφιμα με βάση τα κύτταρα συνεχίζουν να προκαλούν πάθη και διαμάχες, η έγκριση για το καλλιεργημένο κρέας στην ΕΕ απέχει πολύ από το να περάσει στο στάδιο της έγκρισης. Το ίδιο ισχύει και για την παραγωγή μεγάλης κλίμακας.