Περισσότεροι από 40 εκατομμύρια τόνοι κρέατος παράγονται κάθε χρόνο στην Ευρώπη με σκοπό την ανθρώπινη κατανάλωση. Τα ζώα πληρώνουν ένα βαρύ τίμημα με το σημερινό σύστημα, καθώς η εντατικοποίηση της παραγωγής κάνει την κτηνοτροφία ευάλωτη σε διάφορες αρρώστιες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ευρωπαϊκή κτηνοτροφία καταναλώνει περισσότερα αντιβιοτικά από τον κλάδο ανθρώπινης υγείας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός για την Υγεία των Ζώων εκτιμά ότι η νοσηρότητα και η θνησιμότητα από διάφορες ασθένειες είναι υπεύθυνες για την απώλεια τουλάχιστον του 20% της ζωικής παραγωγής σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ευημερία των ζώων έχει καθοριστικό ρόλο στην στρατηγική της Ε.Ε. Από το αγρόκτημα στο πιάτο).
Επισκεφτήκαμε μερικές μονάδες εκτροφής χοίρων στο Μιλάνο, την Μπρέσια και την Κρεμόνα, που συμμετέχουν στην Fumagalli, μια εταιρία που έχει υιοθετήσει θετικά πρωτόκολλα για την καλή διαβίωση των ζώων. Ο Πιέτρο Πιτσαγκάλι είναι ο επικεφαλής του τμήματος εκτροφής: «Ευημερία των ζώων σημαίνει ότι διασφαλίζουμε ότι το ζώο μπορεί να εκφράσει τη φυσική του συμπεριφορά στο περιβάλλον που μεγαλώνει. Ότι μπορεί να εκφράσει στον μέγιστο βαθμό την συμπεριφορά του είδους του».
Σ’ αυτό το αγρόκτημα, κοντά στην Κρεμόνα, οι χοίροι εκτρέφονται εν μέρει σε ανοικτό χώρο, έχουν περισσότερη άνεση να κινηθούν σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και απολαμβάνουν περισσότερο άχυρο. Αυτό βοηθά στη μείωση του στρες και της επιθετικότητάς τους.
Υπάρχει ένας ανιχνευτής της θερμοκρασίας και της ποιότητας του αέρα, ενώ μια κάμερα παρακολουθεί διαρκώς τις συνθήκες μέσα στο χοιροστάσιο. Τα δεδομένα είναι διαθέσιμα σε πραγματικό χρόνο στο κινητό τηλέφωνο του αγρότη: «Σ’ αυτό το μέρος συγκεκριμένα, έχουμε εγκαταστήσει μια μονάδα ελέγχου που δημιούργησε μια start up. Μας επιτρέπει να ελέγχουμε κάθε λεπτό τις βασικές περιβαλλοντικές παραμέτρους της ευημερίας των ζώων. Χάρις σ’ αυτόν τον τύπο διαχείρισης, έχουμε σημαντική μείωση της χρήσης αντιβιοτικών» αναφέρει οΠιέτρο Πιτσαγκάλι.
Ας περάσουμε τώρα σε μια άλλη πλευρά της αλυσίδας της ζωικής διαβίωσης: τις μονάδες γονιμοποίησης. Αυτός ο χώρος είναι πολύ καλά προστατευμένος από παθογόνα. Οι άνθρωποι μπορούν να εισέλθουν μόνο αν φορούν συγκεκριμένες στολές και ακολουθούν αυστηρούς υγειονομικούς κανόνες. Οι χοιρομητέρες που βρίσκονται εδώ για δύο κύκλους γονιμοποίησης, έχουν περισσότερο χώρο και ελευθερία, κατά τη διάρκεια της κύησης:«Σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση που λέει ότι η χοιρομητέρα μπορεί να μείνει στον κλωβό για 28 μέρες, εμείς εδώ την κρατάμε στον κλωβό μόνο για 36 ώρες για να κάνει τους δύο κύκλους γονιμοποίησης. Μετά την απελευθερώνουμε και είναι μπορεί να πάει όπου θέλει» τονίζει ο Τζόρτζιο Σάντι, διευθυντής εκτροφής στο χοιροτροφείο Nerviano.
Η επόμενη επίσκεψή μας είναι στις μονάδες μητρότητας στο Γκέντι, δίπλα στην Μπρέσια. Εδώ οι κλωβοί είναι μεγαλύτεροι από αυτούς στα αγροκτήματα εκτροφής. Υπάρχει άχυρο για την χοιρομητέρα ώστε να ετοιμάσει τη φωλιά της για τον τοκετό. Τα χοιρίδια έχουν ένα ξεχωριστό θερμαινόμενο κουτί για να αισθάνονται προστατευμένα:«Συνήθως η χοιρομητέρα παραμένει μέσα στον κλωβό. Εδώ όμως έχει τη δυνατότητα να κινηθεί σε έναν χώρο 6,5 τετραγωνικών μέτρων. Με αυτόν τον τρόπο, έχει πιο φυσική συμπεριφορά προς τα χοιρίδιά της. Κατά τη διάρκεια του θηλασμού, έχει ένα είδος ανάκλησης της συγκεκριμένης συμπεριφοράς. Τα χοιρίδια βγαίνουν από τον κλωβό και πηγαίνουν να θηλάσουν» εξηγεί ο Πιέτρο Πιτσαγκάλι .
Σ’ αυτό το πλαίσιο, χώρες όπως η Δανία έχουν ήδη εφαρμόσει μια σήμανση ευημερίας των ζώων. Μέχρι το 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει μια πρόταση μεταρρύθμισης της σημερινής νομοθεσίας για την καλή διαβίωση των ζώων και θα προωθήσει την κοινή πολιτική μεταξύ των κρατών μελών.