Αν κανείς συγκρίνει έναν σύγχρονο κροκόδειλο με έναν κροκόδειλο της Ιουρασικής περιόδου, διαπιστώνει ότι η μορφή του δεν έχει αλλάξει πολύ. Κι όμως, στην πορεία 200 εκατομμυρίων ετών, ζώα όπως τα πτηνά διαφοροποιήθηκαν σε χιλιάδες είδη.
Με πρόσφατη δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση Communications Biology επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ δίνουν μια πιθανή απάντηση στο μυστήριο: η εξέλιξη των κροκοδείλων ακολούθησε μια ιδιαίτερη εξελικτική πορεία, άμεσα συνυφασμένη με τις αλλαγές κλίματος που συνέβησαν σε αυτό το διάστημα.
Η ανάλυση κατέδειξε ότι η χαμηλή ποικιλία ειδών στους κροκόδειλους οφείλεται σε χαμηλό εξελικτικό ρυθμό. Φαίνεται ότι αυτή η ομάδα ερπετών απέκτησε από νωρίς αποδοτικά και ευέλικτα χαρακτηριστικά που εξυπηρετούν άριστα την επιβίωση και δεν χρειάστηκε να αλλάξουν.
Η μηχανική μάθηση φωτίζει την εξέλιξη
Υπήρξαν όμως και περίοδοι ταχύτερης εξέλιξης και μεγαλύτερης διαφοροποίησης ειδών. Οι κροκόδειλοι φαίνεται ότι ακολουθούν μια εξελικτική πορεία που ονομάζεται εστιγμένη ισορροπία. Η θεωρία προτείνει ότι ένα είδος που γενικά εξελίσσεται με αργούς ρυθμούς μπορεί ενίοτε να εξελιχθεί γρήγορα και απότομα ως αντίδραση σε μεγάλες περιβαλλοντικές μεταβολές, όπως η κλιματική αλλαγή. Στην περίπτωση των κροκόδειλων βρέθηκε ότι οι υψηλές θερμοκρασίες ευνόησαν πιθανότατα την ταχεία εξέλιξη.
Για να καταλήξουν σε αυτό το συμπέρασμα οι ερευνητές αξιοποίησαν στοιχεία τα οποία είχαν συλλέξει από απολιθώματα. «Στην ανάλυσή μας χρησιμοποιήσαμε έναν αλγόριθμο μηχανικής μάθησης για να εκτιμήσουμε τον εξελικτικό ρυθμό κατά περιόδους», σημείωσε σε σχετικές δηλώσεις ο Δρ. Μαξ Στοκντειλ, ένας εκ των δύο συγγραφέων της δημοσίευσης, συμπληρώνοντας ότι «για τον σκοπό αυτό μετρήσαμε το μέγεθος του σώματος, που είναι σημαντικό στοιχείο αφού καταδεικνύει πόσο γρήγορα μεγαλώνει το ζώο, πόση τροφή χρειάζεται, πόσο μεγάλοι είναι οι πληθυσμοί και ποια είναι η πιθανότητα αυτοί να εξαφανιστούν».
Εξέλιξη συνυφασμένη με τη θερμοκρασία
Το γεγονός ωστόσο ότι στο παρελθόν υπήρξαν περισσότερα είδη κροκόδειλων σε σχέση με σήμερα ενδέχεται να οφείλεται στην υψηλή θερμοκρασία που επικρατούσε κατά περιόδους στη Γη, η οποία ευνόησε τα συγκεκριμένα ερπετά που έχουν περιορισμένη ικανότητα να διατηρήσουν τη θερμοκρασία του σώματος σταθερή και εξαρτώνται από την θερμοκρασία του περιβάλλοντος.
Τα επόμενα βήματα των επιστημόνων είναι να διερευνήσουν τους λόγους για τους οποίους μερικά είδη κροκόδειλων επιβίωσαν ενώ άλλα εξαφανίστηκαν.