Αναπάντητα παραμένουν πολλά ερωτήματα σχετικά με τις αλλαγές που υφίσταται ο βαθύς ωκεανός εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, όπως αποκαλύπτει νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances. Η μελέτη αναφέρει ότι, παρά την πρόοδο των τελευταίων δεκαετιών στην υποβρύχια εξερεύνηση, λιγότερο από το 0,001% του θαλάσσιου πυθμένα έχει παρατηρηθεί από τον άνθρωπο τα τελευταία 70 χρόνια, μια περιοχή που αντιστοιχεί περίπου στο ένα δέκατο του μεγέθους του Βελγίου.
Η αδυναμία χαρτογράφησης του ωκεάνιου βυθού, ειδικά σε βάθη μεγαλύτερα των 200 μέτρων, καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την πλήρη κατανόηση της οικολογικής κατάστασης του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των επιπτώσεων της υπερθέρμανσης του πλανήτη στις βαθύτερες ζώνες των ωκεανών. Αν και οι επιστήμονες έχουν καταγράψει πλήθος δεδομένων για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην επιφάνεια των θαλασσών και στα ρηχότερα νερά, οι επιπτώσεις στον βαθύ ωκεανό παραμένουν, σε μεγάλο βαθμό, ανεξερεύνητες.
Η γεωγραφική ανισότητα στην έρευνα
Το 97,2% των καταδύσεων που πραγματοποιήθηκαν για την καταγραφή των δεδομένων στον ωκεανό προήλθε από πέντε χώρες: τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ιαπωνία, τη Νέα Ζηλανδία, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Οι καταγραφές περιορίζονται κυρίως σε περιοχές εντός των 200 ναυτικών μιλίων από τις ακτές αυτών των χωρών, αφήνοντας μεγάλο μέρος του ωκεάνιου βυθού, ειδικά σε περιοχές του Ειρηνικού και του Ινδικού Ωκεανού, αχαρτογράφητο.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι αυτή η γεωγραφική μεροληψία ενδέχεται να περιορίζει τη δυνατότητα να κατανοήσουμε πλήρως την κατάσταση των ωκεανών σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς οι παρατηρήσεις περιορίζονται σε λίγες και περιορισμένες περιοχές του πλανήτη.
100.000 χρόνια για πλήρη χαρτογράφηση
Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι, με τους σημερινούς ρυθμούς εξερεύνησης, θα απαιτηθούν περισσότερα από 100.000 χρόνια για να απεικονιστεί πλήρως ο θαλάσσιος πυθμένας του πλανήτη. Η αναγνώριση αυτής της ανάγκης για μια «θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο εξερευνούμε και μελετούμε τον παγκόσμιο βαθύ ωκεανό» αποτελεί την κύρια σύσταση των συγγραφέων της μελέτης. Χωρίς μια συντονισμένη παγκόσμια προσπάθεια για την αναβάθμιση της τεχνολογίας και τη διεύρυνση των υποβρύχιων αποστολών, η πλήρης κατανόηση του αντίκτυπου της κλιματικής αλλαγής στον ωκεανό παραμένει αμφίβολη.
Η ανάγκη για μια παγκόσμια στρατηγική
Η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας για την περαιτέρω έρευνα των ωκεανών. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, η διαχείριση και η προστασία των ωκεανών απαιτούν μια παγκόσμια προσέγγιση και στρατηγική που θα καλύπτει τις γεωγραφικές ανισότητες και θα διευκολύνει την παροχή χρηματοδότησης και τεχνολογικών πόρων σε περιοχές που μέχρι σήμερα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανέπαφες από υποβρύχιες έρευνες.
Η πρόκληση είναι μεγάλη, όμως η ανάγκη για κατανόηση και προστασία του παγκόσμιου θαλάσσιου οικοσυστήματος καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτική για το μέλλον του πλανήτη.