Ενώ η θεωρία του νου – η κοινωνική-γνωστική δεξιότητα που σχετίζεται με την ικανότητα να αντιλαμβάνεται κανείς τόσο τις δικές του ψυχικές καταστάσεις, όσο και των άλλων – συχνά θεωρείται ότι είναι μοναδικά ανθρώπινη, η συγκεκριμένη μελέτη δείχνει ότι τουλάχιστον ορισμένα στοιχεία μπορεί να είναι κοινά στους σκύλους.
«Τα ευρήματά μας παρέχουν σημαντικά αρχικά στοιχεία, που δείχνουν ότι τα σκυλιά μπορεί να έχουν τουλάχιστον μία πτυχή της θεωρίας του νου: της ικανότητας δηλαδή να αναγνωρίζουν την πρόθεση στη δράση», γράφουν οι συγγραφείς της μελέτης, σημειώνοντας μεταξύ άλλων, ότι ανάλογη ικανότητα έχει εντοπιστεί σε χιμπατζήδες, γκρίζους παπαγάλους της Αφρικής και άλογα.
Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι τα σκυλιά μπορούν να παρακολουθούν την ανθρώπινη συμπεριφορά για να αποφασίσουν πότε θα φάνε και πώς θα ανταποκριθούν σε χειρονομίες.
Επιπλέον, πολλά σκυλιά ενθουσιάζονται με ορισμένες ενδείξεις που μπορεί να υπονοούν μια επικείμενη δράση – όπως όταν ο ιδιοκτήτης μαζεύει το λουρί, για παράδειγμα.
Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι δεν είναι σαφές, εάν τα σκυλιά αντιλαμβάνονται πραγματικά την έννοια της ανθρώπινης πρόθεσης.
Γράφοντας στο Scientific Reports, Γερμανοί επιστήμονες περιγράφουν πώς προσπάθησαν να δουν το ζήτημα ζητώντας, από έναν ερευνητή να προσφέρει λιχουδιές σε έναν σκύλο μέσα από ένα κενό, που υπήρχε σε μία οθόνη.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο ερευνητής δοκίμασε το σκυλί υπό τρεις προϋποθέσεις: στη μία προσπάθησε να προσφέρει μία λιχουδιά, αλλά «κατά λάθος» την έριξε στο πλάι της οθόνης και είπε «ωχ!». Σε μια άλλη υπόθεση, προσπάθησε να προσφέρει τη λιχουδιά, αλλά το κενό έκλεισε ενώ στην τρίτη, ο ερευνητής πρόσφερε τη λιχουδιά αλλά στη συνέχεια την απέσυρε απότομα γελώντας.
«Η ιδέα αυτού του πειράματος είναι ότι και στις τρεις περιπτώσεις, το σκυλί δεν λαμβάνει τη λιχουδιά για κάποιον λόγο», δήλωσε η Dr Juliane Bräuer, συν-συγγραφέας της έρευνας από το Ινστιτούτο Max Planck για την Επιστήμη της Ανθρώπινης Ιστορίας.
Πρόσθεσε δε, ότι τη ειδοποιός διαφορά είναι αν αυτό που συμβαίνει με τη λιχουδιά γίνεται σκόπιμα ή – τουλάχιστον προφανώς – όχι σκόπιμα.
Τα αποτελέσματα, βασισμένα στην ανάλυση των βίντεο από 51 σκύλους, αποκαλύπτουν ότι τα σκυλιά περίμεναν περισσότερο χρόνο, πριν κατευθυνθούν προς την οθόνη στην τρίτη περίπτωση παρά στις δύο πρώτες. Επίσης, στις περισσότερες περιπτώσεις τα σκυλιά σταμάτησαν να κουνάνε την ουρά τους και κάθισαν ή ξάπλωσαν.
Σύμφωνα με την μελέτη, τα σκυλιά δείχνουν σαφώς διαφορετική συμπεριφορά μεταξύ διαφορετικών συνθηκών.
«Αυτό δείχνει ότι τα σκυλιά πράγματι διακρίνουν τις σκόπιμες ενέργειες από την ακούσια συμπεριφορά» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ωστόσο, οι ερευνητές σημειώνουν ότι απαιτείται περαιτέρω εργασία για να διερευνηθεί εάν τα σκυλιά μπορεί να έχουν μάθει προηγουμένως να μην πλησιάζουν τα τρόφιμα που αποσύρονται ή να ανταποκρίνονταν στα διάφορα επιφωνήματα του ερευνητή.
Οι συγγραφείς της μελέτης από την πλευρά τους είναι αρκετά επιφυλακτικοί και επισημαίνουν ότι είναι πιθανό τα σκυλιά, που είναι λιγότερο εξοικειωμένα με τον άνθρωπο, να μην μπορούν να έχουν την ίδια ικανότητα διάκρισης της πρόθεσης.
Σύμφωνα με τις δικές του ενδείξεις, η επίδειξη της ικανότητας αυτής, ωστόσο, στα εξημερωμένα ζώα είναι μια πολλά υποσχόμενη αρχή.
