Διεθνές Συνέδριο για τις Λιβελούλες, με τη συμμετοχή 80 επιστημόνων από 23 χώρες
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Κυπριακού Ιδρύματος Προστασίας Περιβάλλοντος Terra Cypria, από τις 25 Ιουνίου – 3 Ιουλίου, περίπου 80 επιστήμονες από 23 χώρες συγκεντρώνονται στην Πάφο για το International Congress of Odonatology 2023 (ICO2023) ή Παγκόσμιο Συνέδριο Οδοντόγναθων (Λιβελούλων – γνωστά στην Κύπρο ως ελικοπτεράκια).
Πρόκειται, προστίθεται στην ανακοίνωση, για μια διετή συνάντηση που αποτελεί μια καλή ευκαιρία για τη γνωστοποίηση ευρημάτων από έρευνες που έγιναν για τον κόσμο των λιβελούλων. Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, οι συμμετέχοντες θα παρουσιάσουν εργασίες, οι οποίες θα καλύπτουν διαφόρους τομείς, όπως την εξέλιξη και τη γενετική, τις δράσεις διατήρησης και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις λιβελούλες.
Νέες τεχνικές γενετικής ανάλυσης καθιστούν δυνατή την ανίχνευση της εξελικτικής διαδρομής των 6.000+ ειδών λιβελούλων στον κόσμο και την επεξεργασία του γενεαλογικού τους δέντρου. Επισημαίνεται ακόμη από τους διοργανωτές πως οι λιβελούλες είναι από τις αρχαιότερες τάξεις εντόμων, με προγόνους που πετούσαν μέσα στα δάση της Λιθανθρακοφόρου περιόδου πριν από 320 εκατομμύρια χρόνια.
Τα είδη που πετούσαν πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια είχαν ήδη τη μορφή των σημερινών λιβελούλων. Οι δύο κύριες ομάδες, Ανισόπτερα και τα Ζυγόπτερα (η πρώτη πιο εύρωστη και με γρήγορο δυνατό πέταμα, η δεύτερη λεπτεπίλεπτη με απαλό πέταγμα συνήθως ανάμεσα στη βλάστηση) φαίνεται να χωρίστηκαν από έναν κοινό πρόγονο στην Τριαδική περίοδο (250 – 200 εκατομμύρια χρόνια πριν).
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι οι πληθυσμοί των λιβελούλων μπορούν να μας πουν πολλά για τους φυσικούς βιότοπους, όπως αν υπάρχει ένα υγιές περιβάλλον γλυκού νερού ή για την ύπαρξη ποικιλίας βιολογικών οργανισμών. Ξεκινούν τη ζωή τους ως υδρόβιες προνύμφες σε ρυάκια και λίμνες, όπου τρέφονται με προνύμφες κουνουπιών και άλλους μικρούς υδρόβιους οργανισμούς όπως γυρίνους και μικρά ψάρια. Ως ενήλικα πτερωτά έντομα θηρεύουν τα κουνούπια και άλλα μικρά πτερωτά έντομα, τα οποία με τη σειρά τους χρειάζονται λουλούδια για να τραφούν.
Επιπρόσθετα, οι λιβελούλες με τη σειρά τους είναι τροφή για πουλιά, βατράχους, αράχνες και μερικές φορές ακόμη και για σαύρες. Μάλιστα, γνωρίζοντας ότι οι λιβελούλες παρέχουν στοιχεία για την ποιότητα νερού, για τους βιοτόπους, αλλά και για τις κλιματικές τάσεις, επιστήμονες που συμμετέχουν στο συνέδριο ασκούν πίεση ώστε οι λιβελούλες να αναγνωριστούν ως ευρωπαϊκός «βιοδείκτης γλυκού νερού».
Άλλωστε, όπως υπογραμμίζει ο διοργανωτής του Συνεδρίου, Δρ David Sparrow, ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στις λιβελούλες της Κύπρου είναι πολύ εμφανής. Στην Κύπρο συναντάται ένα σύνολο από λιβελούλες που ευδοκιμούν σε υψηλές θερμοκρασίες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων κυρίως αφρικανικών και τροπικών ασιατικών ειδών, οι αριθμοί των οποίων είναι μεγάλοι και συνεχίζουν να αυξάνονται, και είδη που προτιμούν ψυχρότερες συνθήκες και βρίσκονται κυρίως στην Ευρώπη. Οι αριθμοί των τελευταίων μειώνονται και υποχωρούν σε μεγαλύτερα υψόμετρα.