Υπήρξε μια εποχή που ο μόλυβδος χρησιμοποιούνταν σε πολλά είδη οικιακής χρήσης, όπως η μπογιά. Πριν μερικές δεκαετίες εξαλείφθηκε από τη βενζίνη. Όπως με κάθε μεγάλη αλλαγή, έτσι και τότε, πρέπει να υπήρξαν αντιδράσεις όταν γίνονταν οι συζητήσεις γύρω από την αμόλυβδη βενζίνη. Τέτοιες μεγάλες, αλλά αναγκαίες, μεταβάσεις χρειάζονται αποφασιστική δράση στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο, πάντα με γνώμονα την επιστήμη, για να πείσουν ακόμη και τους πιο δύσπιστους, καθώς είναι προς το συμφέρον όλων.
Είναι επομένως σημαντικό να διακρίνουμε τις αλήθειες από τους μύθους, όταν πρόκειται να κάνουμε ένα τόσο μεγάλο βήμα όπως η πλήρης απαγόρευση χρήσης μόλυβδου σε πυρομαχικά σε εξωτερικούς χώρους και στα αλιευτικά εργαλεία. Μια πρόταση για έναν τέτοιο περιορισμό ήταν ανοιχτή για διαβούλευση τον Σεπτέμβριο σε επίπεδο ΕΕ, μετά την ιστορική απόφαση που τέθηκε σε ισχύ νωρίτερα φέτος για την απαγόρευση της χρήσης μολύβδινων σκαγιών σε υγροτόπους σε όλη την ΕΕ..
ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο μόλυβδος είναι τοξικός για τον άνθρωπο, το θήραμα και την άγρια ζωή
Δεν υπάρχει απολύτως καμία αμφιβολία ότι ο μόλυβδος είναι εξαιρετικά τοξικός. Στις ανεπτυγμένες χώρες, έχει ήδη απαγορευτεί σε σωλήνες, μπογιές και στη βενζίνη. Ωστόσο, ο μόλυβδος εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σε ορισμένα προϊόντα, όπως κυνηγετικά φυσίγγια και είδη αλιείας. Υπάρχουν συντριπτικά στοιχεία ότι τα σκάγια μόλυβδου επηρεάζουν δυσμενώς την άγρια ζωή και τους βιότοπους και ενέχουν κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία – ειδικά για μικρά παιδιά σε νοικοκυριά που καταναλώνουν συχνά θήραμα. Οι κυνηγοί μπορεί συχνά να μην γνωρίζουν την κλίμακα της δηλητηρίασης από μόλυβδο που γίνεται στη φύση, καθώς τα δηλητηριασμένα πουλιά κρύβονται ή γίνονται λεία πριν τα βρει κανείς, καθιστώντας την ανίχνευση και την αναγνώριση του προβλήματος δύσκολη. Κατ’ ακρίβεια, έχει υπολογιστεί ότι 1 εκατομμύριο υδρόβια πουλιά πεθαίνουν κάθε χρόνο από δηλητηρίαση από μόλυβδο σε ολόκληρη την ΕΕ.
Πρόκειται για ένα θέμα που επηρεάζει και την Κύπρο αφού οι κυνηγοί είναι πολυάριθμοι και η χρήση σκαγιών από μόλυβδο κυριαρχεί. Στις αρχές του 2021, το θέμα της δηλητηρίασης από μόλυβδο μεγάλου αριθμού Φλαμίνγκο μετά από την κατανάλωση σκαγιών που είχαν απομείνει από ένα παλιό πεδίο βολής στις Αλυκές Λάρνακας έγινε πρωτοσέλιδο στα τοπικά και διεθνή μέσα ενημέρωσης. Επιπλέον, στη λίμνη Σορός έχουν βρεθεί υψηλές συγκεντρώσεις μόλυβδου,σε μια περιοχή όπου κοντά επιτρέπεται το κυνήγι, ενώ τα σκοπευτήρια κοντά σε υγροτόπους όπως η Λίμνη Παραλιμνίου δεν είναι σπάνιο θέαμα.
ΜΥΘΟΣ:«Δεν υπάρχουν εναλλακτικές για τον μόλυβδο, απλώς προσπαθείτε να μπλοκάρετε το κυνήγι»
Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για τα σκάγια μόλυβδου και στο μέλλον θα αυξηθούν καθώς είναι η ζήτηση που οδηγεί την αγορά. Για παράδειγμα, τα σκάγια από χάλυβα φαίνεται να είναι συγκρίσιμα ως προς την τιμή και την αποτελεσματικότητα, ενώ διάφοροι ισχυρισμοί ότι η χρήση σκαγιών χωρίς μόλυβδο είναι αδύνατη έχουν μελετηθεί και διαψευσθεί..
Οι προοδευτικοί κυνηγοί συνειδητοποιούν ότι είναι προς το συμφέρον κάθε κυνηγού να στραφεί σε φυσίγγια χωρίς μόλυβδο και υπάρχουν ομάδες στην Ευρώπη που στηρίζουν αυτή τη μετάβαση. Στόχος δεν είναι να σταματήσει το κυνήγι, αλλά να διασφαλιστεί ότι αυτές οι δραστηριότητες δεν ρυπαίνουν το περιβάλλον. Η συνέχιση του κυνηγιού σε χώρες που εδώ και δεκαετίες έχουν απαγορεύσει εντελώς τα σκάγια μόλυβδου, όπως η Δανία, είναι απτή απόδειξη ότι αυτό δεν είναι αδύνατο.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι το πρόσχημα της «παράδοσης» δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη συνέχιση μιας πρακτικής που είναι επιβλαβής για όλους, και ότι η προστασία της φύσης και όλων γύρω μας είναι πιο κοντά στις κυπριακές μας παραδόσεις και αξίες, παρά η χρήση μόλυβδου.
ΜΥΘΟΣ:«Υπάρχουν άλλες ουσίες που είναι ανθυγιεινές, αλλά εσείς βάλατε στο στόχαστρο το κυνήγι γιατί δεν σας αρέσει»
Πράγματι υπάρχουν πολλές ανθυγιεινές ουσίες. Και υποστηρίζουμε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία που στοχεύει σε μηδενική ρύπανση για ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες στην ΕΕ. Πρέπει να ληφθούν μέτρα σε όλα τα επίπεδα για να σταματήσει η ρύπανση των οικοσυστημάτων μας, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας, και όλοι οι κανονισμοί και οι περιορισμοί πρέπει να αλληλοσυμπληρώνονται. Στην πραγματικότητα, δεν βλέπουμε πώς τέτοιες πολιτικές μπορούν να είναι αντικρουόμενες.
Η προώθηση της απαγόρευσης του μόλυβδου σε μια ακόμη ανθρώπινη δραστηριότητα, αφού έχει απαγορευθεί σχεδόν σε όλες τις άλλες, δεν έχει στο στόχαστρο το κυνήγι, αλλά την ίδια αυτή τοξική ουσία που δεν έχει ασφαλή επίπεδα έκθεσης, δηλαδή είναι επιβλαβής σε οποιοδήποτε επίπεδο έκθεσης. Για αυτό τον λόγο, η χρήση σκαγιών από μόλυβδο απαγορεύτηκαν σε υγροτόπους στις αρχές του 2021 σε επίπεδο ΕΕ, καθώς το κυνήγι αποτελεί δυστυχώς σημαντική πηγή μόλυβδου στα οικοσυστήματα γλυκού νερού. Κατ’ακρίβεια, στην Κύπρο η χρήση σκαγιών μόλυβδου κοντά σε υγροτόπους έχει απαγορευτεί από το 2007. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικώνυπολογίζεται ότι κάθε χρόνο περίπου 100.000 τόνοι μόλυβδου διασπείρονται στο περιβάλλον της ΕΕ, το 79% προέρχεται από την σκοποβολή, το 14% από το κυνήγι και 7% από το ψάρεμα.
ΜΥΘΟΣ:«Όλα γίνονται πολύ γρήγορα»
Στην πραγματικότητα, η καθυστέρηση στην απαγόρευση πυρομαχικών με μόλυβδο είναι επαίσχυντη. Η επίδραση που έχει ο μόλυβδος στην υγεία είναι γνωστή εδώ και πολύ καιρό και η επίδρασή του στα υδρόβια πουλιά και η ανάγκη απαγόρευσής του από τη φύση είναι γνωστή εδώ και δεκαετίες. Η Συμφωνία για τη Διατήρηση των Μεταναστευτικών Υδρόβιων Πουλιών Αφρικής-Ευρασίας (AEWA), η οποία είναι μια διακυβερνητική συνθήκη που διαχειρίζεται ο ΟΗΕ, εργάζεται για την απαγόρευση της χρήσης τοξικών πυρομαχικών με μόλυβδο από τότε που καθιερώθηκε εδώ και δύο δεκαετίες. Στην πραγματικότητα, τα συμβαλλόμενα μέρη της AEWA (82 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ και των κρατών μελών της) έπρεπε να καταργήσουν σταδιακά τα πυρομαχικά μόλυβδου σε υγροτόπους έως το 2000! Δεν γίνονται όλα πολύ γρήγορα, το αντίθετο, γίνονται πολύ αργά και δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο.
ΑΛΗΘΕΙΑ: Η φύση βρίσκεται σε άσχημη κατάσταση
Δεν έχουμε άλλο χρόνο για χάσιμο για να αλλάξουμε το αφήγημα και να γίνουμε βιώσιμοι σε όλα όσα κάνουμε ως άνθρωποι. Με τον ρυθμό απώλειας της φύσης παγκοσμίως και έως και 1 εκατομμύριο είδη να απειλούνται με εξαφάνιση, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να ακολουθήσουμε την επιστήμη και να αναλάβουμε αποφασιστική δράση σε όλους τους τομείς. Είτε αυτό είναι η απαγόρευση πυρομαχικών μόλυβδου σε εξωτερικούς χώρους, η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο στηρίζουμε τη γεωργία, η αποκατάσταση οικοτόπων ή η προσαρμογή των πολιτικών στην πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής. Όλα αποτελούν μέρος του παζλ για ένα βιώσιμο μέλλον, συμπεριλαμβανομένου του βιώσιμου κυνηγιού, και όλοι πρέπει να συνεισφέρουμε στην προστασία του πλανήτη μας.